Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. K. i Z. K. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie pozwolenia na wejście na teren sąsiedniej nieruchomości w kwestii wniosku skarżących o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy
Na druku urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący zwrócili się o zwolnienie od kosztów sądowych. W druku podali, że wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe. Skarżący zamieszkują w domu o pow. poniżej 110 m2, a w skład ich majątku wchodzi również samochód osobowy z 2002 r. o wartości około 5.000 zł. Strona odmówiła podania innych informacji na temat swojego majątku wskazując, że wraz z małżonkiem "nie jest przestępcą aby rozliczać się szczegółowo z dorobku życiowego" (vide rubryka 9 formularza). Łączny dochód z tytułu emerytur skarżących oraz prowadzonej przez M. K. działalności gospodarczej kształtuje się na poziomie 3094 zł netto miesięcznie. Z przedstawionego przez stronę zestawienia wydatków wynika, że koszty utrzymania i ogrzewania domu wynoszą w skali miesiąca około 700 zł, opłaty za media to wydatek rzędu 400 zł natomiast koszty leczenia i zakupu lekarstw to kolejne 400 zł.
Pismem z dnia 30 grudnia 2016 r. referendarz sądowy wezwał wnioskodawczynię do uprawdopodobnienia okoliczności podniesionych we wniosku poprzez:
- udokumentowanie wysokości wydatków związanych z utrzymaniem się, tj., opłat za energię elektryczną, czynsz dostawy wody, odbiór śmieci, usługi telekomunikacyjne, wykup lekarstw itp.,
- przedłożenie dokumentów wykazujących wysokość świadczeń emerytalnych, jakie otrzymuje skarżąca oraz jej małżonek,
- udokumentowanie wysokości dochodów osiąganych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.
W odpowiedzi skarżąca nadesłała rachunki za media, kopie decyzji o waloryzacji świadczeń emerytalnych swojej i małżonka oraz zestawienie dochodu osiągniętego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za 2015 r.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Stosownie do art. 243 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.) - zwanej dalej P.p.s.a., stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Zgodnie zaś z art. 245 §1 przywołanej regulacji, prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych może nastąpić wobec osoby fizycznej, która wykaże że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego bez uszczerbku w utrzymaniu swoim i swojej rodziny - art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
W rozpoznawanej sprawie brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku skarżących, albowiem dysponują oni środkami pieniężnymi, z których mogą opłacić koszty sądowe.
Zestawienie wysokości dochodów wnioskodawców (3202 zł) z udokumentowanymi wydatkami ponoszonymi przez skarżących (około 200 zł w ujęciu miesięcznym - opłaty za energię elektryczną, dostawy wody i odbiór ścieków, dostawy gazu) nie pozwala przyjąć, że do ich dyspozycji pozostają środki zbyt skromne, aby nie byli oni w stanie samodzielnie ponieść kosztów sądowych. Do wydatków stałych nie zaliczono kosztów ogrzewania, albowiem skarżący nie przedstawili w tym zakresie jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego ich wysokość podaną we wniosku. Analogicznie, nie przedłożono również żadnego dokumentu obrazującego wysokość wydatków na lekarstwa i leczenie. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że nieprzypadkowo ustawodawca w art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. posłużył się zwrotem "wykaże". Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Instrumentem służącym wyjaśnieniu wątpliwości w tym zakresie jest wezwanie, o którym mowa w art. 255 P.p.s.a. Uzyskanie dodatkowego oświadczenia strony lub dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego w trybie art. 255 P.p.s.a. służy uzupełnieniu stanu wiedzy sądu o sytuacji strony (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II GZ 332/08 - System Informacji Prawniczej Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA np. w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208, w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504, w postanowieniu z dnia 23 marca 2012 sygn. akt I OZ 184/12 - 1136769 oraz w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt I OZ 182/12 - Lex 1136768). Jak najdokładniejsze wyjaśnienie okoliczności dotyczących stanu majątkowego rodziny skarżących służyć ma wszechstronnej ocenie ich możliwości finansowych i nie może być traktowane jako swoista "szykana", co zdaje się sugerować treść uwag zawartych w rubryce 9 formularza. Z przedstawionych informacji nie wynika, że wnioskodawcy będą mieli problemy ze zgromadzeniem środków na pokrycie kosztów postępowania sądowego, w tym wpisu od skargi w kwocie 500 zł, stanowiącego zasadniczy wydatek na obecnym etapie postępowania.
Zważywszy, że brak jest dostatecznych podstaw do uwzględnienia wniosku, działając na podstawie art. 246 §1 pkt 2 P.p.s.a. w związku z art. 258 §1 i §2 pkt 7 tej ustawy postanowiono jak w sentencji orzeczenia.