Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Iwona Bogucka po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu skarżącej M.B. od postanowienia referendarza sądowego z dnia 15 października 2009 r. oddalającego wniosek o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skarg M.B., A.B., M.K., R.K., Z.P. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną postanawia: oddalić wniosek skarżącej M.B. o przyznanie prawa pomocy i ustanowienie adwokata z urzędu
Postanowieniem z dnia 15 października 2009 r. referendarz sądowy oddalił wniosek M.B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata z urzędu. Skarżąca skorzystała z uprawnienia do zaskarżenia tego rozstrzygnięcia i w ustawowym terminie wniosła sprzeciw. Tym samym, zgodnie z treścią art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej P.p.s.a. ) postanowienie referendarza sądowego utraciło moc. W sprzeciwie skarżąca podniosła, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego bez uszczerbku w swoim utrzymaniu i wnosi o "wyznaczenie pełnomocnika w powyższej sprawie, w sytuacji, gdy jego udział okaże się niezbędny".
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył co następuje:
Prawo pomocy stanowi instrument ochrony interesów osób, których sytuacja materialna wyklucza samodzielne poniesienie kosztów w postępowaniu sądowym. W tego rodzaju przypadkach możliwe jest albo zwolnienie ich od kosztów sądowych (w całości lub w części) lub ustanowienie fachowego pełnomocnika z urzędu (art. 245 § 3 P.p.s.a.) albo też zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu (art. 245 § 2 P.p.s.a.).
W niniejszej sprawie M.B., postanowieniem referendarza sądowego z dnia 23 czerwca br. została zwolniona od kosztów sądowych w całości. Rozpoznawany obecnie wniosek dotyczy natomiast ustanowienia adwokata z urzędu. Jego rozpatrzenie wymaga zatem rozważenia, czy istnieją w sprawie przesłanki uzasadniające przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym. Przesłanką uzasadniającą uwzględnienie wniosku strony w takim zakresie jest brak środków na pokrycie jakichkolwiek kosztów postępowania sądowego (art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.).
Informacje zgromadzone w toku postępowania pozwoliły ustalić, że M.B. jest osobą samotną, zamieszkującą w lokalu o pow. [...] m2, której źródłem utrzymania się jest świadczenie rentowe uzyskiwane w kwocie [...] zł netto miesięcznie. Udokumentowane wydatki stałe wynoszą około [...] zł i składają się na nie czynsz, opłaty za energię elektryczną i gaz, abonament TV, opłaty za telefon, zakup niezbędnych lekarstw oraz spłata bliżej niezidentyfikowanej pożyczki. Nie ulega wątpliwości, że sytuacja materialna skarżącej jest na tyle ciężka, że poniesienie pełnych kosztów postępowania byłoby wyjątkowo trudne. Z tego względu skarżąca została zwolniona od kosztów sądowych w całości, co pozwala na rozpoznanie jej skargi bez konieczności ponoszenia kosztów postępowania. Nie można jednak przyjąć, zwłaszcza mając na względzie ogół spraw dotyczących prawa pomocy, że sytuacja materialna M.B. nie pozwala jej na jakiekolwiek wydatki związane z postępowaniem. Tylko zaś w takiej sytuacji rozpoznawany obecnie wniosek zasługiwałby na uwzględnienie, co w konsekwencji prowadziłoby do przyznania wnioskodawczyni prawa pomocy w zakresie całkowitym. Mając zaś na względzie zawarte w sprzeciwie oświadczenie skarżącej, która decyzji Sądu pozostawiła uznanie, czy ustanowienie pełnomocnika rzeczywiście jest niezbędne, Sąd doszedł do przekonania, że na obecnym etapie postępowania odmowa przyznania adwokata z urzędu nie wywołuje negatywnych następstw procesowych ani też nie zamyka stronie prawa do sądu. Zaznaczyć zarazem trzeba, że niniejsze orzeczenie nie zamyka skarżącej drogi do ponowienia wniosku w przyszłości, gdy udział fachowego pełnomocnika rzeczywiście byłby wymagany przez przepisy.
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 245 § 3 oraz art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. w związku z art. 260 tej ustawy.