Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie: Przewodnicząca Sędzia NSA Łucja Franiczek po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi E. L. na postanowienie Wojewody z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną postanawia: odrzucić skargę.
W dniu [...] r. E. L., reprezentowana przez pełnomocnika, wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ze skargą, której przedmiot został sprecyzowany pismem z dnia [...] r. jako postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] r., nr [...].
Postanowieniem tym Wojewoda [...], działając na podstawie art. 37 § 1 i § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej w skrócie k.p.a., uznał jako nieuzasadnione zażalenie E. L. wniesione na bezczynność Starosty M. w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną położoną w M., oznaczoną jako działka o nr [...].
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, zważył:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości między innymi poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, która sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Zakres kognicji tych sądów określają przepisy art. 3, art. 4 i art. 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej w skrócie ustawy.
W świetle powyższej regulacji kontrola sądu administracyjnego obejmuje rozstrzygnięcia organów administracji publicznej zapadłe m.in. w formie postanowienia. Ustawa jednakże ogranicza kognicję sądu w tym zakresie jedynie do postanowień wydanych w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo które kończą postępowanie oraz na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty. Nadto, na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.
Wyszczególnienie wymienionych wyżej aktów jest wyczerpujące, zatem skarga wniesiona na postanowienie organu administracji publicznej wykraczające poza ten zakres przedmiotowy jest niedopuszczalna i polegać musi odrzuceniu, zgodnie z art. 58 § 1 pkt 6 ustawy.
Przenosząc powyższą regulację na grunt niniejszej sprawy stwierdzić wymaga, że zaskarżone postanowienie wykracza poza zakres przedstawionej regulacji.
Jak wskazuje unormowanie zawarte w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie skutkuje uruchomieniem działania nadzorczego organu wyższego stopnia. W razie uznania zasadności zażalenia organ ten wyznacza organowi niższego stopnia dodatkowy termin załatwienia sprawy, zarządza wyjaśnienie przyczyn zwłoki oraz w razie potrzeby zarządza podjęcie środków zapobiegających naruszeniu terminów załatwienia spraw w przyszłości. Kodeks nie normuje natomiast sytuacji, w której organ uznaje zażalenie za nieuzasadnione, w szczególności brak jest wskazania w przepisach, w jakiej formie wówczas organ ten rozstrzyga. Jednakże zarówno w doktrynie, jak i w judykaturze utrwalił się pogląd, iż organ administracyjny właściwy do rozpoznania zażalenia wniesionego na podstawie art. 37 § 1 k.p.a. wydaje w celu jego załatwienia postanowienie (por. [w:] M. Jaśkowska, A. Wróbel: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Zakamycze 2005, wyd. II, t. I, s. 490). Postanowienie to wydane jest w toku postępowania administracyjnego, nie rozstrzyga ono o istocie sprawy, ani nie kończy postępowania. Nie przysługuje od niego także zażalenie brak jest bowiem szczególnych unormowań Kodeksu postępowania administracyjnego wskazujących na możliwość zaskarżenia tego postanowienia, a jak wynika z art. 141 § 1 k.p.a. zażalenie przysługuje na postanowienie tylko w przypadkach wskazanych w ustawie.
Mając na uwadze powyższe okoliczności uznać należy, iż skarga E. L. na postanowienie Wojewody [...] uznające za nieuzasadnione jej zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie przez Starostę M. jest niedopuszczalna i na tej podstawie podlega odrzuceniu w oparciu o treść art. 58 § 1 pkt 6 ustawy.
Na marginesie należy podkreślić, iż wyczerpanie przez stronę trybu zażaleniowego, niezależnie od pozytywnego lub negatywnego stanowiska organu wyższego stopnia w zakresie rozpoznania zażalenia, warunkuje możliwość wniesienia skargi do sądu, jednakże wyłącznie na bezczynność organu niższego stopnia (w niniejszej sprawie Starosty M.). Ewentualnie w skardze na bezczynność tego organu strona skarżąca może podważać stanowisko organu wyższego stopnia wyrażone w trybie art. 37 § 1 k.p.a.