Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. S. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie wymeldowania w kwestii wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata z urzędu. postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy
Na druku urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący zwrócił się o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie fachowego pełnomocnika z urzędu. W druku podał, że poza służebnością mieszkania, z którego został wymeldowany, nie posiada żadnego majątku, ma natomiast liczne zobowiązania, w tym zobowiązania alimentacyjne na kwotę około 25.000,00 zł oraz kredyty banków na kwotę około 250.000,00 zł. Skarżący zadeklarował, że jego jedynym dochodem jest kwota 600 zł uzyskiwania z tytułu umowy o pracę (1/2), natomiast stałe, bieżące wydatki obejmują opłaty za mieszkanie - 320 zł; koszty leczenia - około 1500 zł miesięcznie, dodatkowe ubezpieczenie - 200 zł.
Na wezwanie referendarza sądowego wnioskodawca nadesłał szereg dokumentów obrazujących częściowo jego wydatki oraz istnienie zobowiązań, o których wspomina we wniosku.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Stosownie do art. 243 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) - zwanej dalej P.p.s.a., stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Zgodnie zaś z art. 245 §1 przywołanej regulacji, prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy w formie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia fachowego pełnomocnika z urzędu może nastąpić wobec osoby fizycznej, która wykaże że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania sądowego (art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.). Należy przy tym wyraźnie podkreślić, że skorzystanie z tej formy prawa pomocy zostało przewidziane dla osób, które znajdują się w wyjątkowo trudnym położeniu materialnym a z przedstawionych okoliczności wynika, że nawet przy najdalej idących wysiłkach nie są w stanie samodzielnie wygospodarować środków na ten cel.
Analizując sytuację materialną osoby ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy należy, z jednej strony brać pod uwagę jej dochody oraz stałe wydatki, z drugiej natomiast koszty, do poniesienia których może być zobowiązana w postępowaniu sądowym. Porównanie obu tych wartości daje odpowiedź na pytanie, czy strona będzie w stanie samodzielnie ponieść owe koszty.
Przyznanie prawa pomocy uzależnione jest od wykazania przez stronę istnienia przesłanek warunkujących uwzględnienie wniosku. Co do zasady rozpoznając wniosek należy opierać się na informacjach zawartych w druku formularza, nie mniej jednak, o ile budzą one zastrzeżenia względem kompletności oraz wiarygodności - ustawodawca przewidział możliwość wezwania strony do nadesłania tzw. dokumentów źródłowych (art. 255 P.p.s.a). Ich weryfikacja, dokonywana z uwzględnieniem informacji zawartych w druku formularza pozwala ocenić na ile strona jest w stanie samodzielnie ponieść koszty postępowania. Trzeba w tym miejscu stanowczo podkreślić, że nieprzypadkowo ustawodawca w art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. posłużył się zwrotem "wykaże". Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Uzyskanie dokumentów źródłowych dotyczących stanu majątkowego strony w trybie art. 255 P.p.s.a. służy uzupełnieniu stanu wiedzy sądu o jej sytuacji strony (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II GZ 332/08 - System Informacji Prawniczej Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208 i w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504).