Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. - Jarosław Piątek po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2008 r. w Gorzowie Wlkp. na posiedzeniu niejawnym wniosku D.P. o udzielenie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Z. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy p o s t a n a w i a: odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. postanowieniem dnia 14 maja 2007 r. odrzucił skargę D.P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Z. [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy. Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2008 r. Sąd odmówił przywrócenia terminu do wniesienia wpisu sądowego. 22 września 2008 r. skarżący złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu PPF w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego.
Na podstawie zarządzenia referendarza sądowego z dnia 29 września 2008 r. skarżący został wezwany do uzupełnienia w terminie 7 dni złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy, poprzez:
1. przedstawienie miesięcznych kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania (opłaty za energię elektryczną, gaz, wodę itp., wraz z rachunkami) oraz podanie kwoty przeznaczanej miesięcznie na wyżywienie,
2. przedłożenie wyciągów z posiadanych rachunków bankowych za okres od 07/2008 do 09/2008 r.,
3. przedłożenie zaświadczenia pracodawcy w przedmiocie wysokości osiąganego dochodu za okres trzech miesięcy.
Powyższe zarządzenie zostało doręczone skarżącemu 17 października 2008 r. D.P. nie uzupełnił złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy.
Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej zwanej p.p.s.a.) prawo pomocy w zakresie całkowitym przysługuje osobie fizycznej wówczas, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika podatkowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.).
Instytucja pomocy prawnej jest wyjątkiem od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez same strony. Celem przyznania prawa pomocy jest zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które ze względu na brak odpowiednich środków nie są w stanie ponieść, miedzy innymi kosztów sądowych (wpisu) czy kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 10 stycznia 2005 r. (FZ 478/04, niepublikowane) stwierdził, że opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 ustawy zasadniczej. Dlatego też muszą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby czy osób na współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia skarżącego z obowiązku ich ponoszenia.
Należy podkreślić, że ciężar dowodu co do wykazania przesłanek uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na podmiocie występującym z takim żądaniem, co jednoznacznie wynika z treści przepisu art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. który stanowi, iż prawo pomocy w zakresie całkowitym przysługuje osobie fizycznej wówczas, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
W niniejszej sprawie D.P. nie uzupełnił złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy. W tej sytuacji nie sposób zatem jedynie w oparciu o okoliczności podane w formularzu "PPF" przyjąć, że skarżący wykazał, iż nie posiada możliwości poniesienia kosztów sądowych oraz związanych z ustanowieniem zawodowego pełnomocnika. Z treści formularza "PPF" wynika między innymi, że skarżący z tytułu zatrudnienia uzyskuje dochód w wysokości 1.500 zł. D.P. nie przedłożył stosownego dokumentu potwierdzającego wysokość osiąganego przez nich dochodu, jak i innych dokumentów wskazanych w wezwaniu do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy. Tym samym niemożliwa jest prawidłowa analiza sytuacji majątkowej skarżącego.
W literaturze zwrócono uwagę, iż prawo pomocy ma służyć najuboższym, to jest podmiotom, dla których konieczność ponoszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym oznaczałaby faktyczne ograniczenie lub pozbawienie prawa do sądu (zob. H.Knysiak-Molczyk, Przesłanki przyznania prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 4, s. 36-39).
W konkluzji należy zatem stwierdzić, że wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia.