Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Teresa Kobylecka po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2015 r., na posiedzeniu niejawnym wniosku M. I. o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jego skargi na postanowienie Wojewody z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia postanawia: oddalić wniosek o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych.
M. I. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skargę na postanowienie Wojewody z dnia [...]w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia.
W trakcie postępowania skarżący złożył formularz PPF wnosząc o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych - kwoty 100 zł tytułem wpisu od zażalenia na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia [...]. dotyczące oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego. Ze złożonego formularza wynikało, że wnioskodawca prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z żoną oraz prowadzi działalność gospodarczą, z której osiąga miesięczny dochód w wysokości 6000 zł brutto. Jego żona również prowadzi działalność gospodarczą, jednak obecnie przebywa na zwolnieniu lekarskim i pobiera zasiłek w wysokości 800 zł brutto miesięcznie. Wnioskodawca wykazał własność domu o powierzchni użytkowej 120m², działki rolnej o powierzchni 0,58ha, samochodu osobowego i samochodów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Skarżący podał, że koszty utrzymania domu i rodziny, w tym opłaty za gaz, prąd, wodę, wywóz nieczystości, wynoszą 2 tysiące złotych miesięcznie. Ponadto skarżący i jego żona wydają 2,5 tysiąca złotych miesięcznie na zakup leków, leczenie i rehabilitację. Wnioskodawca spłaca kredyt w miesięcznych ratach w wysokości 2250 zł.
Postanowieniem z dnia [...] referendarz sądowy oddalił wniosek o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych.
W sprzeciwie od tego postanowienia skarżący podał, że referendarz sądowy nie wziął pod uwagę, że żona jego niedawno przeszła operację i nie może pracować, co znacznie pogorszyło ich poziom życia. Podniósł również, że fakt uiszczenia wpisu sądowego od skargi nie może być podstawowym argumentem za odmową przyznania prawa pomocy zwłaszcza, że jego sytuacja finansowa od tego momentu uległa znacznemu pogorszeniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:
Zgodnie art. 241 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. poz. 270 ze zm.) zwanej dalej p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Z kolei w myśl art. 246 § 1 pkt 2 przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Instytucja przyznania prawa pomocy jest rozwiązaniem szczególnym i powinna być stosowana w przypadkach wyjątkowych, wobec osób, których sytuacja materialna, bytowa jest trudna. Do osób takich zaliczyć można m. in. bezrobotnych, którzy nie pobierają zasiłku lub osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspakajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.
Zdaniem Sądu skarżący nie wykazał należycie, iż znajduje się w sytuacji materialnej kwalifikującej do przyznania prawa pomocy. Zasadnicze znaczenie ma fakt, iż wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni 0,58ha, współwłaścicielem domu o powierzchni użytkowej 120m2, osiąga wysokie dochody z prowadzonej działalności gospodarczej, a ponadto prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną, która pobiera zasiłek chorobowy (jak twierdzi skarżący łączny dochód rodziny wynosi brutto 6800 zł miesięcznie). Ponadto wnioskodawcę stać na spłatę kredytów (2255 zł miesięcznie). Zatem nie sposób go uznać za osobę żyjącą w ubóstwie, która nie posiada środków materialnych na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych własnych i swojej rodziny i w związku z tym wymaga pomocy państwa, polegającej na zwolnieniu od kosztów sądowych.
Dodać należy, że w orzecznictwie panuje pogląd, z którym Sąd w pełni się zgadza, że posiadanie majątku, w szczególności nieruchomości wyklucza w zasadzie możliwość zwolnienia od kosztów sądowych (por. postanowienia: NSA z dnia 20 października 2004 r., FZ 454/04, niepubl., z dnia 25 października 2012 r., sygn. akt I OZ 806/12, i z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. akt I OZ 826/12, orzeczenia.nsa.gov.pl). To, że strona korzysta z majątku nieruchomego w sposób nieprzynoszący dochodu, nie zmienia faktu, że może on być wykorzystany jako zabezpieczenie pożyczki czy kredytu, jeśli właścicielowi brakuje pieniędzy na koszty postępowania.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji.