Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal po rozpoznaniu w dniu 21 września 2018r. na posiedzeniu niejawnym, sprawy ze skargi Rady Sołeckiej Sołectwa [...] na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] w przedmiocie odmowy uznania za wspólnotę gruntową p o s t a n a w i a : odrzucić skargę.
Decyzją z dnia [...] Wojewoda utrzymał w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...] o odmowie uznania za wspólnotę gruntową nieruchomości położonej w miejscowości [...] o łącznej pow. 2,29 ha.
Skargę na powyższą decyzję organu odwoławczego wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach Rada Sołecka Sołectwa [...].
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Podstawową funkcją skargi do sądu jest poddanie określonego aktu lub czynności organu administracji publicznej kontroli tego sądu, dlatego też działalność sądu administracyjnego polegającą na badaniu zgodności z prawem może zainicjować tylko dopuszczalna czynność procesowa zaskarżenia. Jedną z przesłanek dopuszczalności skargi jest posiadanie przez stronę skarżącą zdolności sądowej.
Stosownie do art. 25 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2018r. poz. 1302), zwanej dalej P.p.s.a., zdolność sądowa przysługuje osobom fizycznym, osobom prawnym, państwowym i samorządowym jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej oraz organizacjom społecznym nieposiadające osobowości prawnej a także innym jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 994), dalej powoływanej jako u.s.g., gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne. Z kolei zgodnie z art. 36 ust. 1 u.s.g. organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym - sołtys, którego działalność wspomaga rada sołecka.
Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że jednostka pomocnicza nie jest kolejną jednostką samorządu terytorialnego, a stanowi część większej struktury jaką jest gmina. Jak sama nazwa wskazuje podmioty takie mają pomocniczy charakter, wykonują zadania gminy im powierzone i działają w ramach podmiotowości prawnej gminy. Same jednostki pomocnicze nie posiadają osobowości prawnej oraz umocowania do samodzielnego występowania w obrocie prawnym. Nie mogą być zatem samodzielnym podmiotem praw i obowiązków w sferze materialnego prawa administracyjnego. Brak regulacji prawnej w ustawie o samorządzie gminnym przyznającej sołectwom, dzielnicom i osiedlom prawo do uczestnictwa w postępowaniu administracyjnym na zasadach ustalonych w k.p.a. dla organizacji społecznych wyłącza także możliwość przyznania tym jednostkom pomocniczym gminy pozycji podmiotu na prawach strony w postępowaniu administracyjnym (por. wyrok NSA z dnia 29 kwietnia 2003r., sygn. akt IV SA 2841/2001, Wspólnota 2004, nr 9, s. 59, wyrok NSA z 17 stycznia 2013r., sygn. akt I OSK 1591/12). Samodzielnie - we własnym imieniu i we własnym interesie - jednostki pomocnicze nie mogą skutecznie inicjować wszczęcia postępowania administracyjnego i nie mogą uczestniczyć w postępowaniu na prawach strony tego postępowania (por. wyroki NSA z dnia 26 maja 1992r., sygn. akt SA/Wr 1248/91, z dnia 20 września 2001r., sygn. akt II SA 1539/2000, wyrok WSA w Białymstoku z dnia 9 listopada 2006r., sygn. akt II SA/Bk 414/2006).