Referendarza sądowego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Kielcach Dnia 9 lipca 2010 r. Referendarz sądowy Małgorzata Długońska po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Stowarzyszenia na uchwałę Rady Gminy z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie udzielenia wójtowi upoważnienia do nieodpłatnego użyczenia budynku postanawia: I. oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, II. oddalić wniosek o ustanowienie adwokata.
W dniu 6.VII.2010 r. Stowarzyszenie złożyło na formularzu PPPr wniosek o zwolnienie kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi na uchwałę Rady Gminy z dnia [...] w przedmiocie udzielenia wójtowi upoważnienia do nieodpłatnego użyczenia budynku.
Ze złożonego formularza wynika, że Stowarzyszenie jest organizacją pożytku publicznego utrzymującą się z darowizn, datków, składek członkowskich, 1% podatku. Wnioskodawca nie wykazał żadnego majątku. Wartość zysku za ostatni rok obrotowy wyniosła 3652 zł. Na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku na koncie bankowym skarżącego znajdowało się 1056 zł. Za akt sprawy wynika, że Stowarzyszenie na podstawie umowy użyczenia z dnia 12 lipca 2007 r. użytkowało nieodpłatnie budynek szkoły podstawowej, w którym dokonało wymiany stolarki okiennej za kwotę 16.000 zł.
Regulacje postępowania sądowoadministracyjnego pozwalają skarżącym, nie posiadającym wystarczających środków finansowych koniecznych do ochrony ich interesu prawnego na ubieganie się o przyznanie tzw. prawa pomocy. Zgodnie z art. 245 § 1 i art. 246 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz.1270 ze zm. zwanej dalej p.p.s.a) przyznanie prawa pomocy przysługuje osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, gdy wykaże ona, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego) bądź wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego). W świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy, o których mowa w art. 246 § 2 p.p.s.a na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania zasadności złożonego wniosku. Ubiegając się o zwolnienie od obowiązku partycypowania w kosztach postępowania osoba prawna (inna jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej), obowiązana jest wykazać nie tylko, że nie posiada adekwatnych środków na poniesienie kosztów postępowania, ale również, że nie ma ich mimo, iż podjęła wszelkie niezbędne kroki, aby zdobyć fundusze na pokrycie tych wydatków (J.P. Tamo, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz. Warszawa 2008 r., str. 587).
W rozpatrywanej sprawie wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych podlega oddaleniu. Skarżące Stowarzyszenie zakończyło miniony rok obrotowy zyskiem, posiada środki finansowe na koncie bankowym w wysokości ponad 1000 zł, a także jest w stanie zdobyć znacznie wyższe kwoty pieniężne, o czym świadczą koszty remontu budynku użytkowanego w minionych latach przez wnioskodawcę. Na obecnym etapie postępowania sądowoadministracyjnego Stowarzyszenie nie zostało wezwane do poniesienia żadnych kosztów. W wypadku uznania przez Sąd, że skardze na uchwałę Rady Gminy należy nadać dalszy bieg, wpis sądowy od skargi wyniesie 300 zł. Koszty sądowe na późniejszym etapie postępowania w sprawie ze skargi na uchwałę jednostki samorządu terytorialnego nie przekraczają jednorazowo kwoty 150 zł. Poniesienie tego typu kosztów sądowych mieści się w możliwościach finansowych skarżącego.
Z tych samych względów oddaleniu podlega również wniosek o ustanowienie adwokata. Ponadto, jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 20 czerwca 2008 r. sygn. akt II OZ 625/08, ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika prawnego z urzędu następuje tylko wówczas, gdy brak profesjonalnej pomocy prawnej może pozbawić stronę możliwości obrony swoich praw. Takie niebezpieczeństwo nie zachodzi w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym z uwagi na gwarancje procesowe przewidziane w art. 134 § 1 i art. 140 § 1 p.p.s.a. Zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd zatem bada wnikliwie sprawę bez względu na fachowość, treść i konstrukcję skargi lub wniosku sporządzonych przez stronę. Ponadto sąd poucza strony działające w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia od orzeczeń sądowych. W postępowaniu sądowodaministracyjnym przed wydaniem wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie nie obowiązuje przymus adwokacki, a zatem osoby obecnie umocowane do reprezentowania Stowarzyszenia mogą skutecznie dokonać wszystkich czynności procesowych.
Wobec powyższego na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 i art. 246 § 2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji postanowienia.