Starszy Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2018r na posiedzeniu niejawnym wniosku K. P. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi K. P. i innych na decyzję Wojewody z dnia [...] października 2017r. Nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania p o s t a n a w i a oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
W dniu 30 stycznia 2018r. skarżąca K. P. złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi własnej oraz innych na decyzję Wojewody dnia 4 października 2017r. wydaną w przedmiocie umorzenia postępowania.
W uzasadnieniu swego wniosku podaje, iż wniosek motywuje ciężką sytuacją materialną, większość środków otrzymywanych z emerytury przeznacza na leki, badania, żywność.
Zdaniem orzekającego, wniosek strony nie zasługuje na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżąca wykazuje , iż ma męża, jednakże zaznacza, iż mieszka on poza domem. Ze złożonego formularza wniosku nie wynika do kogo należy dom, w którym skarżąca mieszka. Strona nie posiada ona żadnych nieruchomości, ruchomości, oszczędności. Utrzymuje się z emerytury w kwocie [...]zł. Mąż skarżącej jest osobą bezrobotną, bez zasiłku.
Ponieważ dane zawarte w formularzu wniosku okazały się niewystarczające dla prawidłowej oceny sytuacji materialno - bytowej strony, skarżąca została wezwana do ich uzupełnienia.
Na wezwanie orzekającego do uzupełnienia braków złożonego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez : wyjaśnienie z kim faktycznie prowadzi wspólne gospodarstwo, do kogo należy dom, w którym zamieszkuje, wyjaśnienie czy posiada jakiekolwiek nieruchomości, czy otrzymuje dochody z innych tytułów np. najmu, potwierdzenie dokumentami wydatków na utrzymanie, wykazanie ew. oszczędności a także przedstawienie rachunków bankowych - strona na powyższe wezwanie nie odpowiedziała wcale. Wezwanie do uzupełnienia braków odebrane zostało osobiście przez skarżącą w dniu 12 lutego 2018r.
Instytucja przyznania prawa pomocy stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.