Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2010r na posiedzeniu niejawnym wniosku J. i J. W. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 24 września 2009r. Nr [...] w przedmiocie ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości p o s t a n a w i a I. zwolnić skarżących w - części od wpisu sądowego, należnego od złożonej skargi, II. w pozostałym zakresie oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
W dniu 9 listopada 2009r. skarżący J. i J.W. złożyli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie swej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] września 2009r. wydaną w przedmiocie ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości.
Skarżący domagają się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych z uwagi na niskie dochody, wydatki związane z utrzymaniem całkowicie niezdolnego do pracy, niepełnosprawnego syna, zaciągnięte kredyty.
Zdaniem orzekającego, wniosek skarżących zasługuje w części na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżący prowadzą wspólnie gospodarstwo domowe wraz z synem, osobą niepełnosprawną, całkowicie niezdolną do pracy. Źródłem utrzymania rodziny jest dochód osiągany przez skarżącego z tytułu emerytury w wysokości [...] zł, emerytury skarżącej w kwocie [...] zł oraz renty socjalnej syna wnioskodawców - [...] zł i zasiłek pielęgnacyjny - 153 zł. Łącznie zatem dochody 3 - osobowej rodziny wynoszą 3 285,68 zł.
Z oświadczenia skarżących znajdujących się w aktach sprawy wynika także, iż posiadają oni dom o pow. 156 m2 obciążony hipoteką, nieruchomości rolne o pow. 0,22 ha oraz 0,12 ha w L. , a także nieruchomość o pow. 0,21 ha położoną w P. , obciążoną hipoteką. Skarżący wskazują również na obciążenia kredytowe w łącznej wysokości [...] zł. Skarżący nie wykazują faktu posiadania cennych ruchomości ani oszczędności. Skarżący przedstawiają ponadto szereg dokumentów potwierdzających ich wydatki związane z utrzymaniem domu, opłatami za media, kosztami kredytu itp. Wykazują, iż miesięczne obciążenia kredytowe to kwota 1200 zł, utrzymanie - 320 zł, koszty leczenia syna około 400 zł.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.