Starszy Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2016r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. M. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie skargi na decyzję Wojewody [...] w przedmiocie odszkodowania i przejęcia nieruchomości p o s t a n a w i a I. oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych , II. oddalić wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu .
W dniu 10 marca 2016r. skarżący M. M. złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie skargi na decyzję Wojewody wydaną w przedmiocie odszkodowania i przejęcia nieruchomości.
Skarżący domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego podnosząc argumenty merytoryczne dotyczące złożonej skargi.
Zdaniem orzekającego, wniosek skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżący prowadzi gospodarstwo domowe z żoną. Rodzina utrzymuje się z emerytury wnioskodawcy w kwocie 3735 zł oraz renty inwalidzkiej [...] grupy małżonki w wysokości 952 zł. Łączny dochód rodziny wynosi 4 687,00 zł.
Z akt sprawy wynika, iż skarżący posiada dom jednorodzinny o pow. 140 m2 i wartości 200 000 zł, nieruchomość zadrzewioną o pow. 840 m2 wykorzystywaną do własnych upraw ogrodniczych, budowlaną o pow. 601 m2 . W skład majątku strony - jak wynika z innych akt sądowych strony ( sygn. akt I SA/Kr 1217/15 ) wchodzi dom o powierzchni 140 m², działka [...] o powierzchni 120 m², działka [...] o powierzchni 120 m², działka [...] o powierzchni 600 m², ½ część działki [...] o powierzchni 601 m² oraz udział ½ we własności budynku. Wnioskodawca nie wykazuje faktu posiadania cennych ruchomości. Wskazuje natomiast na oszczędności w wysokości 20 000 zł z przeznaczeniem - jak oświadcza - na pogrzeby. Ogólnikowo podaje miesięczne koszty utrzymania określając ich przeznaczenie, a nie wysokość.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych i przyznania kwalifikowanego zastępstwa prawnego stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane, gdy osoba wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 cyt. ustawy sformułowanie " gdy osoba wykaże " oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż pozostaje w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu , z drugiej strony jej możliwości finansowych.