Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2015r na posiedzeniu niejawnym wniosku R. K. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na uchwałę Rady Miasta Zakopane z dnia 27 lutego 2014r. Nr W/678/2014 w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego " Skocznia" p o s t a n a w i a oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
W dniu 23 kwietnia 2015r. skarżący R. K. złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na uchwałę Rady Miasta Zakopane z dnia 27 lutego 2014r. w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego " Skocznia".
Skarżący domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. W uzasadnieniu swego wniosku podaje, iż obecnie obydwoje z żoną nie pracują. Zdaniem orzekającego, wniosek skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżący prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z małżonką. Rodzina utrzymuje się z dochodów z dzierżawy w miesięcznej wysokości 90 zł oraz odsetek od lokat bankowych w wysokości zależnej od stopy procentowej NBP.
Z oświadczenia skarżącego, znajdującego się w aktach sprawy wynika , iż posiada on dom o pow. 760 m2, ½ mieszania o pow. 29 m2, nieruchomości rolne o pow. 1,4 ha, inne nieruchomości o pow. 0,51 ha. Wnioskodawca nie wykazuje faktu posiadania cennych ruchomości. Wskazuje natomiast, iż posiada lokaty bankowe na kwotę 168 000,00 zł oraz lokaty dewizowe.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.