Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2008r na posiedzeniu niejawnym wniosku W. L. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odmowy nakazu usunięcia nieprawidłowości p o s t a n a w i a oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
W dniu [...] grudnia 2007r. skarżąca W. L. złożyła wraz ze skargą kasacyjną sporządzoną osobiście wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] wydaną w sprawie odmowy nakazu usunięcia nieprawidłowości.
Skarżąca domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Wskazuje, iż jej sytuacja rodzinna i majątkowa nie pozwala na poniesienie kosztów sądowych. Podnosi, iż wydaje miesięcznie duże kwoty na utrzymanie i leczenie. Utrzymuje się jedynie z emerytury, nie może liczyć na pomoc najbliższych.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżąca prowadzi gospodarstwo domowe samodzielnie. Utrzymuje się z dochodu osiąganego z tytułu emerytury w wysokości 1 126,82 zł.
Z oświadczenia skarżącej znajdującego się w aktach sprawy wynika także, iż posiada ona o pow. 96 m2 oraz nieruchomość rolną o pow. 474 m2, a także garaż o pow. 36 m2. Ponadto wskazuje, iż posiada 1 600,00 zł oszczędności.
W pierwszej kolejności Sąd pragnie zaznaczyć, iż powyższa sprawa nie należy do katalogu spraw wymienionych w przepisie art. 239 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zwolnionych mocą ustawy z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych.
Rozpoznając zatem merytorycznie wniosek skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych, Sąd zważył, co następuje.
W ocenie Sądu, wniosek strony nie zasługuje na uwzględnienie.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku spoczywa na wnioskodawcy.
W ocenie Sądu, skarżąca nie wykazała w sposób wystarczający i skuteczny, iż nie jest w stanie uiścić należnych kosztów sądowych bez uszczerbku w koniecznym swoim utrzymaniu. Skarżąca posiada bowiem stały dochód z tytułu emerytury, a także oszczędności. Strona wykazuje także majątek ( dom, nieruchomość rolną, garaż ). Posiadanie majątku w zasadzie wyłącza możliwość zwolnienia od kosztów, szczególnie w całości, zwłaszcza w sytuacji gdy majątek ten nie jest obciążony prawami osób trzecich i w żaden inny sposób nie została ograniczona możliwość jego zbycia. Istotne jest bowiem, że posiadany majątek może przynosić potencjalne pożytki, może również służyć jako zabezpieczenie pożyczki czy kredytu, jeśli właścicielowi, który jest zobowiązany do poniesienia określonych wydatków brakuje bieżących środków finansowych.