Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 24 września 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku D.F. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 14 maja 2010 r. Nr: [....] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy p o s t a n a w i a zwolnić skarżącą od kosztów sądowych
W odpowiedzi na wezwanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 500 zł od skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 14 maja 2010 r. Nr: [....] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy, skarżąca D.F. złożyła wniosek o zwolnienie z obowiązku uiszczenia tej opłaty z uwagi na bardzo trudną sytuację materialną rodziny. Do pisma skarżąca załączyła potwierdzenie wypłaty świadczenia za miesiąc sierpień 2010 roku.
Wniosek o przyznanie prawa pomocy nie został złożony w przewidzianej prawem formie, wobec tego, w wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału z dnia 27 sierpnia 2010 roku, skarżącej został przesłany urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy "PPF" celem jego wypełnienia i odesłania do tut. sądu w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia, pod rygorem pozostawienia bez rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy.
W zakreślonym terminie skarżąca uzupełniła brak przesyłając wypełniony formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy. Z zakreślenia dokonanego w rubryce 4 formularza wynika, że wnioskodawczyni domaga się zwolnienia od kosztów sadowych w całości. We wniosku skarżąca oświadczyła, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z synem S.F. , wnukiem R.F. i żoną wnuka A.F. . Ich miesięczny dochód brutto wynosi 1.996,53 zł i stanowi go emerytura skarżącej w wysokości 1.127,80 zł i renta wypadkowa jej syna w wysokości 868,73 zł. W skład majątku skarżącej wchodzi dom, mieszkanie o powierzchni 100 m², nieruchomość rolna wielkości 5,84 ha, stodoła, obora i wozownia. Skarżąca nie dysponuje oszczędnościami, jak również przedmiotami wartościowymi.
Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy skarżąca podniosła, iż znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. W latach 90-tych gospodarstwo skarżącej było zniszczone egzekucją komorniczą, która uniemożliwiła jakikolwiek rozwój gospodarstwa. Mąż skarżącej zmarł w 2002 roku. Syn S. uległ wypadkowi w gospodarstwie, stracił trzy palce u prawej ręki. Z powodu kalectwa syna do prac polowych wynajmowani są pracownicy. Skarżąca choruje na zapalenie stawów, nadciśnienie, miesięcznie na zakup leków przeznacza kwotę 300 zł. Wnuczek z żoną nie pracują.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady odpłatności wymiaru sprawiedliwości wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami), zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zatem instytucja prawa pomocy winna być stosowana jedynie w przypadkach wyjątkowych, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania.
Zgodnie z art. 246 § 1 przedmiotowej ustawy przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżąca, obejmuje m. in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (art. 245 § 3 w/w ustawy). Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Zwolnienie od kosztów sądowych - co do zasady - powinno dotyczyć przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie, które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów sądowych i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo.
W ocenie orzekającego skarżąca uwiarygodniła w sposób wystarczający i skuteczny, że nie posiada środków na pokrycie kosztów zainicjowanego postępowania sądowego. Źródłem dochodu rodziny wnioskodawczyni są świadczenia pobierane przez skarżącą oraz jej syna. Wysokość emerytury skarżącej wynosi brutto 1.127,80 zł (netto 957,30 zł), zaś renta syna wynosi 868,73 zł. Dochody te przypadają na czteroosobową rodzinę, gdyż wnuczek skarżącej i jego żona, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, nie pracują i nie osiągają żadnych dochodów. Prowadzone gospodarstwo rolne przynosi niewielkie dochody. Ze względu na stan zdrowia skarżącej ponosi ona znaczne wydatki na zakup koniecznych lekarstw. Skarżąca nie posiada oszczędności, jak również przedmiotów wartościowych, które mogłyby być spieniężone celem pokrycia kosztów zainicjowanego postępowania sądowego.
Przedstawiona sytuacja materialna pozwala na stwierdzenie, że skarżąca spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).