Starszy Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Jarosław Harczuk po rozpoznaniu w dniu 4 września 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku K. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym przez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi K. K. i E. K. na decyzję Wojewody z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
Skarżący wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, złożył pismo z dnia 18 sierpnia 2014 r. razem z wypełnionym urzędowym formularzem wniosku o przyznanie prawa pomocy, w którym zaznaczył, że domaga się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata.
W uzasadnieniu wniosku skarżący podniósł, że aktualnie nie posiada dochodów, ani majątku pozwalających mu na uiszczenie wpisu sądowego od skargi, bowiem po uiszczeniu opłat za media i raty kredytu pozostaje mu kwota ok. [...] zł na utrzymanie. W dalszej części wniosku skarżący wykazał, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, jest współwłaścicielem w [...] części następujących nieruchomości: domu o pow. [...] m2, nieruchomości rolnej o pow. [...] ha, lasu o pow. [...] oraz łąki o pow. [...] ha. W skład jego majątku wchodzi również samochód osobowy o wartości ok. [...] zł, niezbędny przy wykonywaniu zlecenia. Skarżący podał, że na jego miesięczny dochód składa się wynagrodzenie z umowy zlecenia - średnio ok. [...] zł oraz dochód z dzierżawy gruntu w kwocie [...] zł. Wyjaśnił również, że mieszka w mieszkaniu należącym do siostry, za które siostra uiszcza czynsz, on zaś opłaca jedynie mediaw kwocie ok. [...] zł. Ponadto skarżący podniósł, że miesięczna rata kredytu spłacanego obecnie w B. (obecnie do spłaty pozostaje mu [...] zł) wynosi [...] zł. Skarżący nadesłał część dokumentów źródłowych, do których został zobowiązany wezwaniem referendarza sądowego z dnia 22 sierpnia 2014 r..
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy referendarz sądowy stwierdził, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (pkt 1), a w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (pkt 2). Żądanie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata jest żądaniem przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym (art. 245 § 2 p.p.s.a.).
Podnieść w tym miejscu należy, że ciężar dowodu spełnienia przesłanek przyznania prawa pomocy, określonych art. 246 ( 1 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a., spoczywa na osobie ubiegającej się o uzyskanie takiego prawa. Podejmując decyzję o przyznaniu prawa pomocy należy opierać się na dokładnych danych dotyczących sytuacji materialnej i rodzinnej, wysokości dochodów i obciążeń finansowych strony wnioskującej o prawo pomocy. Obowiązkiem zaś strony ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy jest, przy zachowaniu należytej staranności, wyczerpujące wykazanie swojej sytuacji rodzinnej i szeroko pojętej sytuacji materialnej. Dokonanie prawidłowej oceny czy osoba fizyczna ubiegająca się o przyznanie prawa pomocy nie może ponieść jakichkolwiek, czy też pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, wymaga uprzedniego oszacowania sytuacji materialnej tej osoby (z uwzględnieniem jej stanu majątkowego, źródeł dochodów i ich wysokości) ze stałymi koniecznymi wydatkami ponoszonymi na utrzymanie. Niezbędne jest również porównanie możliwości finansowych strony wnioskującej o prawo pomocy (a więc badanie sytuacji materialnej po opłaceniu stałych koniecznych wydatków) z wielkością obciążeń tytułem kosztów, jakie strona ma ponieść w konkretnym postępowaniu sądowym. Założeniem instytucji prawa pomocy jest bowiem udzielenie pomocy stronie, która mimo dołożenia wszelkich starań nie jest w stanie zapewnić środków na opłacenie kosztów wszczętego postępowania sądowego.