Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Krzysztof Nesteruk po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku D.D. o ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi D.D. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie choroby zawodowej postanawia odmówić ustanowienia adwokata.
D.D. - skarżąca decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej - zwróciła się o ustanowienie na jej rzecz adwokata.
Ponieważ z zawartego we wniosku oświadczenia wynika, iż wnioskodawczyni nie ma dochodów ani oszczędności, wezwano ją do wyjaśnienia, w jaki sposób prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe, wymagając by wskazała przy tym przeciętną miesięczną wysokość poszczególnych wydatków i źródła pokrywania każdego z nich. Została również zobowiązana do przedłożenia wyciągów z rachunków bankowych z okresu ostatnich trzech miesięcy, bądź oświadczenia o nieposiadaniu takowych rachunków.
W odpowiedzi na wezwanie skarżąca oświadczyła, iż "jest(-) osobą samotną. Przez 30 lat (...) pracy fizycznej otrzymywała(-) wynagrodzenie najniższej krajowej. Do dnia 04.11.2008 r. była(-) na zasiłku rehabilitacyjnym. Od tego dnia do dnia zwolnienia tzn.
31 XII 2008 r. zakład pracy udzielił (jej) urlopu wypoczynkowego zaległego i bieżącego.
Na początku stycznia zgłosiła(-) się do biura pracy jako osoba bezrobotna (6 miesięcy).
Po tym czasie została(-) aż po dzień dzisiejszy bez żadnych dochodów. Od 04.11.2008 r. starała(-) się o co kolwiek z ZUS - na dzień dzisiejszy bez rezultatu. Od dnia 01 X 2009 r. jest(-) zmuszona wynajmować część swojego mieszkania, gdzie dochód wynosi 400 zł miesięcznie. Wyciągów z rachunków bankowych i lokat nie posiada(-)."
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:
Zgodnie z art. 262 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami; w skrócie: "p.p.s.a."), do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych (w niniejszej sprawie wynika ono z art. 239 pkt 1 lit. c w/w ustawy) odpowiednie zastosowanie mają przepisy o przyznaniu prawa pomocy, w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego na zasadach prawa pomocy.
Jak wynika z odpowiedniego zastosowania art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika dla osoby fizycznej następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść związanego z tym kosztu, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Ciężar dowodu istnienia takiej okoliczności spoczywa zatem na wnioskodawcy. Winien on więc należycie uzasadnić i uprawdopodobnić okoliczności, które przekonują o zasadności poczynienia na jego rzecz wyjątku od zasady samodzielnego ponoszenia kosztów postępowania sądowego (art. 199 p.p.s.a.).
W tym celu, w myśl art. 252 p.p.s.a., żądanie zgłasza się na odpowiednim formularzu, w którego rubryki wpisuje się szczegółowe informacje o stanie rodzinnym i majątkowym.
Jedynym instrumentem pozwalającym na ich weryfikację jest unormowanie zawarte w art. 255 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, istnieje możliwość skierowania do wnioskodawcy wezwania o dostarczenie dodatkowego oświadczenia, czy przedłożenia dokumentów źródłowych. Czynności te podejmowane są po to, aby umożliwić mu należyte uzasadnienie i udokumentowanie wniosku o przyznanie prawa pomocy, czyli uzupełnienie wniosku w przypadku, kiedy okoliczności w nim wskazane nie okażą się, zdaniem sądu, wystarczające do uznania przesłanek z art. 246 § 1 p.p.s.a. za uprawdopodobnione. W konsekwencji, podmiot wezwany do uzupełnienia oświadczenia winien z należytą starannością wypełnić treść sądowego wezwania.
Nieuzupełnienie natomiast wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zakreślonym przez sąd należy ocenić jako niewykazanie przez stronę, że nie jest ona w stanie ponieść kosztów postępowania. Pogląd ten nie budzi wątpliwości w orzecznictwie
(z uzasadnienia postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 września 2008 r., sygn. akt II OZ 891/08 - publ. w Internecie pod adresem: http://orzeczenia.nsa. gov.pl).
Skarżąca, mimo uprzedzenia o negatywnych skutkach niezastosowania się do wezwania, zaniechała podania przeciętnej miesięcznej wysokości poszczególnych wydatków, niwecząc tym samym możliwość ustalenia, iż jest je w stanie pokryć z kwoty 400 zł. Oświadczenia o nieposiadaniu wyciągów z rachunków bankowych nie można z kolei przyjąć za dowód nieposiadania takowych rachunków.
Uznając, iż brak żądanych informacji uniemożliwia podjęcie nie pozostawiającego wątpliwości rozstrzygnięcia w kwestii oceny sytuacji materialnej skarżącej, postanowiono jak w sentencji w oparciu o art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., powierzający referendarzowi sądowemu wydawanie na posiedzeniu niejawnym postanowień co do przyznania lub odmowy przyznania prawa pomocy.