Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Krzysztof Nesteruk po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku F.S. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi F.S. na uchwałę Rady Gminy z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie przejęcia przez gminę obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych stałych postanawia odmówić przyznania prawa pomocy.
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi F.S. zwróciła się o zwolnienie jej od kosztów sądowych i ustanowienie na jej rzecz radcy prawnego
- podnosząc, iż nie posiada wiedzy odpowiedniej do podjęcia skutecznej obrony, a jej obecna sytuacja nie pozwala na wynajęcie prawnika; niska emerytura i brak majątku uniemożliwiają poniesienie wpisu.
Jak wynika z oświadczenia o stanie rodzinnym majątku i dochodach, skarżąca utrzymuje niepełnosprawnego syna (44 l.); źródło dochodów stanowi jej emerytura wynosząca miesięcznie 1600 zł brutto; jedyny majątek stanowi współwłasność mieszkania o powierzchni 54 m2 i domku letniskowego. Sama będąc również osobą chorą ponosi wydatki na lekarstwa.
Wnioskodawczyni została zobowiązana do przedłożenia (1) oświadczenia wyjaśniającego: a) jaka jest przeciętna miesięczna wysokość poszczególnych wydatków, b) czy jest właścicielem samochodu, a jeśli tak, to jaka jest jego marka, model i rok produkcji, c) z kim dzieli własność posiadanych nieruchomości; (2) wyciągów z rachunków bankowych (swoich i syna) - z okresu ostatnich trzech miesięcy; (3) pokwitowania ostatniej wypłaty emerytury (jeśli nie jest ona przelewana na konto bankowe).
Odpowiadając na wezwanie poinformowała, iż: (ad 1a) "miesięczne wydatki pokrywają w całości dochód"; (ad 1b) jest współwłaścicielem 11-letniego FORD-a;
(ad 2) "syn ma konto w banku z saldem ujemnym", ona zaś nie ma konta, gdyż nie stać jej na jego utrzymanie; (ad 1c) "współwłasność jest z (...) córką, z którą nie utrzymuje żadnych kontaktów". Załączyła pismo ZUS, zaświadczające o tym, iż w styczniu 2010 r. jej świadczenie emerytalne wyniosło 2264,57 zł; zostało z niego dokonane potrącenie w kwocie 566,14 zł; po odliczeniu zaliczki na podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne, kwota do wypłaty wyniosła 1308,62 zł.
Rozpatrując zgłoszony wniosek zważono, co następuje:
Jak stanowi art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami; w skrócie: "p.p.s.a."), przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym (obejmującym, zgodnie z art. 245 § 2 p.p.s.a., zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika) - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym (obejmującym, zgodnie z art. 245 § 3 p.p.s.a., zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmującym tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika) - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W tym celu, w myśl art. 252 p.p.s.a., żądanie zgłasza się na odpowiednim formularzu, w którego rubryki wpisuje się szczegółowe informacje o stanie rodzinnym i majątkowym.
Jedynym instrumentem pozwalającym na ich weryfikację jest unormowanie zawarte w art. 255 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, istnieje możliwość skierowania do wnioskodawcy wezwania o dostarczenie dodatkowego oświadczenia, czy przedłożenia dokumentów źródłowych. Czynności te podejmowane są po to, aby umożliwić mu należyte uzasadnienie i udokumentowanie wniosku o przyznanie prawa pomocy, czyli uzupełnienie wniosku w przypadku, kiedy okoliczności w nim wskazane nie okażą się, zdaniem sądu, wystarczające do uznania przesłanek z art. 246 § 1 p.p.s.a. za uprawdopodobnione. W konsekwencji, podmiot wezwany do uzupełnienia oświadczenia winien z należytą starannością wypełnić treść sądowego wezwania. W jego interesie leży bowiem przedstawienie informacji służących uzyskaniu prawa pomocy.