Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Agnieszka Bińczyk po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku R. K. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi R. K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w "[...]" z dnia "[...]" Nr "[...]" w przedmiocie niedopuszczalności odwołania od uchwały Rady Powiatu postanawia odmówić przyznania skarżącemu prawa pomocy.
We wniosku, złożonym na urzędowym formularzu, skarżący - R. K. wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Zgodnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach, skarżący prowadzi 1-osobowe gospodarstwo domowe. Do jego majątku należą, wymagające kapitalnego remontu, budynki gospodarcze oraz dom, obciążony służebnościami. Skarżący jest ponadto właścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni "[...]" ha fizycznych, co stanowi "[...]" ha przeliczeniowych. Nie posiada żadnych zasobów pieniężnych i przedmiotów wartościowych. Wskazał, iż nie posiada stałego dochodu. Źródłami jego utrzymania są dopłaty "[...]". W rubrykach nr 5, 9 i 11 podniósł, iż w "[...]" jako młody rolnik przejął gospodarstwo rolne od rodziców. Wskazał, iż prowadząc działalność rolniczą musi zmagać się z licznymi problemami - jego gospodarstwo praktycznie co roku dotyka klęska suszy, co pociąga za sobą straty w uprawach roślinnych, a pozbawiono go jedynego stałego dochodu "z produkcji i ze sprzedaży mleka", co doprowadziło go do bankructwa. Z powodu klęsk suszy zaciągał kredyty, a rodzice pomagali mu je spłacać. Nadal zaciąga kredyty i ponosi ogromne wydatki związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Wskazał, iż jest ono od "[...]" "obciążone (...) umową ustną wobec rodzeństwa i rodziców" odpowiednio w kwocie "[...]" i w kwocie "[...]". Stwierdził, iż jego obecna sytuacja finansowa jest bardzo trudna - nie posiada stałego źródła dochodu, a jego gospodarstwo rolne zamiast się rozwijać zostało zniszczone i wielokrotnie zmuszony jest błagać rodziców o pomoc w spłacaniu kredytów.
W świetle art. 246 § 1 pkt 1 w związku z art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie ppsa, zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, czyli przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, następuje gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 ppsa, przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym następuje natomiast, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Z treści przytoczonych przepisów wynika, że w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy, to na stronie spoczywa ciężar wykazania, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej jego otrzymanie. Co do zasady strony zobowiązane są bowiem do ponoszenia kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie (art. 199 ppsa). Prawo pomocy, zwane potocznie prawem ubogich, stanowi natomiast instytucję wyjątkową i z tego też powodu, powinno być przyznawane wyłącznie, gdy strona wiarygodnie wykaże, że nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania, a zdobycie środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym było i jest dla niej obiektywnie niemożliwe.
Rozpatrując zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy należy brać pod uwagę, z jednej strony, wysokość obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej zaś jej możliwości finansowe. Na ocenę możliwości finansowych strony ma natomiast wpływ nie tylko wysokość osiąganego przez nią dochodu i posiadanych przez nią zasobów pieniężnych, lecz także będący w jej posiadaniu majątek i to, czy może go wykorzystać w celu pozyskania środków pieniężnych.