Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik - spr. po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2021 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. K. na decyzję Wojewody Opolskiego z dnia 2 kwietnia 2020 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia i zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego postanawia odrzucić skargę.
Wojewoda Opolski, działając jako organ pierwszej instancji, decyzją z dnia 2 kwietnia 2020 r., nr [...], orzekł, że świadczenie wychowawcze wypłacone M. J. (obecnie K.) na podstawie decyzji Wójta Gminy Dąbrowa z dnia 17 maja 2016 r., nr [...], w łącznej kwocie 12.565,80 zł, jest świadczeniem nienależnie pobranym i podlega zwrotowi wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.
Pismem procesowym z dnia 19 listopada 2020 r., M. K. (zwana dalej także: "skarżącą") wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę na ww. decyzję Wojewody Opolskiego oraz na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 15 września 2020 r., nr [...]. Skarga ta została zarejestrowana pod sygn. akt II SA/Op 331/20. Powyższy przedmiot zaskarżenia został także doprecyzowany przez skarżącą w piśmie z dnia 11 grudnia 2020 r. (karta nr 17 akt o sygn. II SA/Op 331/20).
Następnie, na skutek zarządzenia z dnia 4 stycznia 2021 r., ze sprawy o sygn. akt II SA/Op 331/20 została wyłączona do odrębnego postępowania, skarga na decyzję Wojewody Opolskiego z dnia 2 kwietnia 2020 r., nr [...]. Wyłączona skarga zarejestrowana została pod sygn. akt głównych II SA/Op 2/21 i stanowi przedmiot niniejszego postanowienia.
Prawomocnym postanowieniem z dnia 29 stycznia 2021 r., sygn. akt II SPP/Op 1/21 tut. Sąd odmówił przyznania skarżącej prawa pomocy, z uwagi na oczywistą bezzasadność skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:
Skargę należało odrzucić.
Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania skargi, sąd administracyjny bada jej dopuszczalność, ustalając czy nie zachodzi jedna z przesłanek do jej odrzucenia, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 58 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.), zwanej dalej: "p.p.s.a."
Art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. stanowi, że sąd odrzuca skargę, jeżeli jej wniesienie jest niedopuszczalne z innych przyczyn niż określone w pkt 1-5a tego przepisu. Brak wyczerpania środków zaskarżenia stanowi inną przyczynę, o której mowa w art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. i skutkuje odrzuceniem skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. (por. postanowienie NSA z dnia 25 września 2007 r., sygn. akt II GSK 136/07 - LEX nr 374841).
Stosownie natomiast do art. 52 § 1 p.p.s.a., warunkiem dopuszczalności skargi jest wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie (art. 52 § 2 p.p.s.a.).
W niniejszej sprawie skarżąca wystąpiła ze skargą na decyzję Wojewody Opolskiego z dnia 2 kwietnia 2020 r., nr [...], w przedmiocie ustalenia i zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego. Wojewoda Opolski działał w tym przypadku jako organ pierwszej instancji, stąd też od wydanej decyzji przysługiwało stronie prawo wniesienia odwołania. Skarżąca, jak wynika z samej skargi, wniosła odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu. Jednocześnie w skardze (uzupełnionej pismem z dnia 11 grudnia 2020 r.) wyraźnie określiła jednak, że odrębną skargą obejmuje także decyzję Wojewody Opolskiego z dnia 2 kwietnia 2020 r., nr [...], a więc decyzję pierwszoinstancyjną.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że niezależnie od tego, czy skarżąca złożyła odwołanie, czy też nie, skarga na decyzję organu pierwszej instancji, a takim jest w niniejszej sprawie Wojewoda Opolski jest niedopuszczalna. Wszczęcie postępowania sądowoadministracyjnego może inicjować jedynie skarga na decyzję organu drugiej instancji, tj. w sprawie ustalenia i zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego - Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu. Rozpoznając taką skargę Sąd bada także legalność decyzji organu pierwszej instancji. Stwierdzić zatem trzeba, że w sytuacji gdy przedmiotem skargi strona bezsprzecznie czyni decyzję organu pierwszej instancji - tak jak w niniejszej sprawie, skargę należy uznać za niedopuszczalną.
Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. odrzucił skargę, co orzekł jak w sentencji.