Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi T. W. i J. W. na decyzję Burmistrza Prudnika z dnia [...], nr [...], znak [...] w przedmiocie warunków zabudowy terenu postanawia: odrzucić skargę.
W dniu 23 września 2009 r. T. i M. W. nadali pocztą na adres Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu pismo, opatrzone datą 23 września 2009 r., kierowane do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu za pośrednictwem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu i zatytułowane "odwołanie", w którym wskazali, że kwestionują decyzję "[...] z dnia [...], nr sprawy [...]" dotyczącą warunków zabudowy dla A. i K. U., przyznającą prawo przebudowy budynku gospodarczego, domagając się jej uchylenia oraz wywodząc, że po modernizacji dachu tego budynku A. i K. U. nie mieli możliwości urządzenia na nim tarasu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu przekazało powyższe pismo do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę, wnosząc o odrzucenie skargi i podnosząc, że wskazywana w piśmie skarżących decyzja z dnia [...] jest decyzją Burmistrza Prudnika, ustalającą na rzecz A. i K. U. warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na przebudowie i zmianie sposobu użytkowania poddasza na cele mieszkaniowe oraz przebudowie budynku gospodarczego planowanej do realizacji we wsi R. Argumentując, że skarżona decyzja jest decyzją organu pierwszej instancji, a nie decyzją organu odwoławczego, Kolegium jednocześnie wyjaśniło, że powyższa decyzja została przez organ pierwszej instancji skierowana do skarżących, którzy odwołanie od niej wnieśli z uchybieniem terminu. Ponadto Kolegium wskazało, że decyzją z dnia 21 września 2009 r. stwierdziło nieważność powyższej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, zważył co następuje:
Skargę należało odrzucić. Zgodnie z art. 52 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej P.p.s.a., skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba, że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek odwoławczy, taki jak zażalenie odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie. Z kolei w myśl art. 53 § 1 P.p.s.a. skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie.
Z zestawienia powyższych przepisów wynika, że dokonywana przez sąd administracyjny kontrola działalności administracji publicznej rozpoczyna się dopiero w momencie, kiedy strona wyczerpie możliwość podważenia rozstrzygnięć organów administracji przy pomocy środków zaskarżenia przewidzianych w toku postępowania przed tymi organami, które z reguły jest dwuinstancyjne; skuteczność wniesienia skargi jest przy tym ograniczona terminem otrzymania przez stronę rozstrzygnięcia organu odwoławczego. W literaturze podnosi się zwłaszcza, iż weryfikacja aktu na drodze administracyjnej ma pierwszeństwo przed weryfikacją w trybie postępowania sądowoadministracyjnego (B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski: Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2005, s. 428-429). Obowiązek wyczerpania środków zaskarżenia przed wniesieniem skargi do sądu wynika z założenia, że Sąd nie wyręcza organów administracji wyższego stopnia i nie narusza podstawowej zasady dwuinstancyjności postępowania, ustanowionej w art. 15 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.). Zasada dwuinstancyjności daje stronie prawo domagania się dwukrotnego merytorycznego rozpatrzenia jej sprawy przez dwa różne organy administrujące. Rangę tej zasady potwierdza art. 78 Konstytucji RP, w myśl którego każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji.