Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Gminy R. w przedmiocie zmiany uchwały w sprawie diet oraz zwrotu kosztów podróży przysługujących sołtysom
Uzasadnienie strona 2/2

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Postępowanie w sprawie należało umorzyć.

Zgodnie z treścią art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, gdy postępowanie z innych przyczyn niż cofnięcie skargi lub śmierć strony stało się bezprzedmiotowe.

Bezprzedmiotowość postępowania sądowoadministracyjnego z innych przyczyn w rozumieniu powołanego przepisu zachodzi wtedy, gdy w toku postępowania, a przed wydaniem wyroku, przestaje istnieć przedmiot zaskarżenia. Taka sytuacja zaistnieje w szczególności wówczas, gdy zaskarżony akt zostanie pozbawiony bytu prawnego, na skutek m.in. jego uchylenia (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 października 2005 r., sygn. akt II OSK 85/05, System Informacji Prawnej LEX nr 188791).

Z opisaną sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Uchwała Rady Gminy R. z dnia [...], Nr [...], będąca przedmiotem niniejszego postępowania sądowoadministracyjnego została wyeliminowana z obrotu prawnego. Na sesji Rady Gminy R. w dniu [...], podjęta została uchwałę Nr [...], mocą której przyjęto nowe regulacje co do przedmiotu zaskarżonej uchwały.

Dostrzeżenia wymaga, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym prezentowane są poglądy o konieczności merytorycznego rozpoznania przez Sąd skargi, w przypadku gdy dotyczy ona aktów prawa miejscowego - i to pomimo - uchylenia takiego aktu, przed zakończeniem postępowania sądowego. U podstaw takiego twierdzenia stoi założenie, że akt prawa miejscowego od daty jego podjęcia do daty uchylenia może wywołać skutki prawne wobec podmiotów zewnętrznych, co uzasadnia konieczność jego eliminacji ze skutkiem wstecznym od daty wydania, która może nastąpić wyłącznie w trybie stwierdzenia nieważności uchwały ze skutkiem ex tunc (por. wyrok NSA z dnia 4 marca 2005 r., sygn. akt OSK 1290/04, orzeczenie to, jak i inne przywołane w niniejszym postanowieniu dostępne są na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie taka sytuacja jednak nie zachodzi. Wyjaśnić bowiem trzeba, że zaskarżona uchwała stanowiąca ze względu na swą podstawę prawną i treść - akt prawa miejscowego, nie została opublikowana zgodnie z wymogiem stawianym tego typu aktom prawa. Co więcej, uchwała ta nie zawierała nawet takiej regulacji odnoszącej się do obowiązku opublikowania jej w Dzienniku Urzędowym Województwa O. A wymóg taki, co warto odnotować, wynika z art. 13 pkt 2 cytowanej wyżej ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. W § 4 przedmiotowej uchwały postanowiono jedynie, że wchodzi ona w życie z dniem podjęcia z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2022 r.

Natomiast, uchwała Nr [...] z dnia [...], mocą której przyjęto nowe regulacje dotyczące zasad ustanawiania diet dla sołtysów i którą wyeliminowano poprzednie uchwały obowiązujące w tej kwestii, została opublikowana jako akt prawa miejscowego w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego i obowiązuje od dnia 1 stycznia 2022 r. Informacje te wynikają ze strony internetowej Dziennika Urzędowego Województwa O. i zawartej tam metryczki publikacji uchwały Rady Gminy R. z dnia [...] Nr [...] (por. strona: [...]). Jednocześnie z akt sprawy nie wynika, aby Wojewoda O. jako organ nadzoru zakwestionował "nową" uchwałę Nr [...] i zastosował wobec niej środki nadzorcze. Wręcz przeciwnie, w piśmie z dnia 6 kwietnia 2022 r. przychylił się do wniosku o umorzenie postępowania sądowego w sprawie. Pokazuje to, że "nowa" uchwała skutecznie weszła w życie przez co regulacje poprzedniej uchwały utraciły moc wiążącą, a niniejsza sprawa stała się bezprzedmiotowa.

Z podanych względów, utrata z dniem 1 stycznia 2022 r. mocy obowiązującej zaskarżonej w sprawie uchwały, której regulacje miały wejść w życie również 1 stycznia 2022 r. spowodowało, że przedmiot kontroli sądowoadministracyjnej w istocie nie istnieje. Tym samym, uchwała ta nie mogła wywołać w przeszłości skutków prawnych wobec innych podmiotów. Potwierdza to także oświadczenie Wójta Gminy R. zawarte w piśmie z dnia 16 marca 2022 r., zgodnie z którym zaskarżona uchwała nie wywołała skutków prawnych, albowiem na jej postawie nie dokonywano wypłat diet sołtysom sołectw na terenie Gminy R. Orzekanie o ewentualnym stwierdzeniu nieważności uchwały, jest zatem zbędne.

Wobec powyższego, przedstawione okoliczności sprawy uzasadniają umorzenie postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a.

Strona 2/2