Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Katarzyna Witkowicz-Grochowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 stycznia 2013r. wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi M. J. na uchwałę Rady Miejskiej z dnia [...] września 2012r. Nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego postanawia odmówić przyznania prawa pomocy. /-/ K. Witkowicz-Grochowska
Skarżący M. J. wniósł o przyznanie prawa pomocy w całości poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. Oświadczył, że wspólne gospodarstwo domowe prowadzi z pełnoletnim synem i niespełna 18-letnią córką. Podał, że posiada mieszanie własnościowe o powierzchni 37 m². Wskazał, że rodzina utrzymuje się z jego wynagrodzenia za pracę w wysokości [...] zł brutto miesięcznie, dzieci nie uzyskują dochodów - uczą się. Wskazał, że nie posiada żadnych oszczędności, czy wartościowych ruchomości. Miesięczne koszty utrzymania to: żywność - około 800 zł, zakwaterowanie - około 800 zł, utrzymania mieszkania, prąd, gaz - około 600 zł, transport samochodowy - 600 zł, opłata TV i Internet - 150 zł.
Z uwagi na fakt, że wniosek o prawo pomocy na urzędowym formularzu był niepełny, co do sytuacji finansowej i majątkowej, wnioskodawca został wezwany, w oparciu o przepis art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r., poz. 270, dalej "p.p.s.a.") do osobistego uzupełniania wniosku poprzez przedłożenie dodatkowych oświadczeń i dokumentów źródłowych.
Zobowiązano do podania wszystkich źródeł dochodów stałych, jak i dorywczych wnioskodawcy oraz pozostałych domowników wraz z wysokością uzyskiwanego dochodu oraz przedłożenia kopii rocznego zeznania podatkowego za ubiegły rok. Nadto zwrócono się o podanie czy prowadzona jest działalność gospodarcza, jeżeli tak to zobowiązano do podania wysokości osiąganych przychodów i kosztów jej prowadzenia. Okoliczności te pozwalają ocenić sytuację finansową wnioskodawcy i wysokość środków jakimi rzeczywiście rozporządza.
Następnie wezwano do przedłożenia wyciągów z rachunków bankowych wnioskodawcy za okres ostatnich 6 miesięcy wraz z informacją o zaciągniętych kredytach i pożyczkach oraz o zajęciach komorniczych. Wyciągi z tych rachunków przedstawiają, bowiem wprost skalę środków, jakimi wnioskodawca realnie dysponuje.
Wezwano także skarżącego do opisania posiadanych nieruchomości oraz wyszczególnienia kosztów miesięcznego utrzymania. Wysokość ponoszonych koniecznych wydatków wskazuje także na to jakimi środkami strona dysponuje.
Powyższe wezwanie doręczono wnioskodawcy osobiście. Pozostało ono bez jakiejkolwiek odpowiedzi.
Przepis art. 246 §1 p.p.s.a. wskazuje przesłanki, na podstawie których następuje przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej (a taką osobą w niniejszej sprawie jest wnioskodawca). W zakresie całkowitym następuje ono, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 §1 pkt 1 p.p.s.a).
Podzielić należy stanowisko ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych, że instytucja prawa pomocy powinna być traktowana jako wyjątek od ogólnej zasady ustanowionej w art. 199 p.p.s.a., zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania, związane ze swoim udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (por. postanowienie NSA z 21 grudnia 2006r., sygn. akt II FS 741/06).
Należy, więc podkreślić, że ciężar wykazania występowania przesłanek uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na osobie składającej w tym przedmiocie wniosek. To z kolei oznacza, że taka osoba powinna poczynić wszelkie kroki mające na celu uzasadnienie i uprawdopodobnienie okoliczności, na które się powołuje, zaś uznanie, czy nastąpiło to w sposób dostateczny zostaje ocenione w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy.