Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Piotr Godlewski po rozpoznaniu w dniu 31 października 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia "[...]" o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jego skargi na uchwałę Rady Powiatu [...] z dnia [...] maja 2014 r. Nr [...] w przedmiocie nabycie nieruchomości w drodze bezprzetargowej postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie objętym wnioskiem.
W terminie do uiszczenia wpisu w kwocie 300 zł. od wniesionej skargi, Stowarzyszenie "[...]" wnioskiem złożonym na urzędowym formularzu PPPr zwróciło się o przyznanie prawa pomocy.
W jego treści reprezentant Stowarzyszenia wskazał, że rozpoczęło ono działalność od 3 stycznia 2014 r.; dotyczy ona podnoszenia świadomości praw i obowiązków obywateli, rozwoju wspólnot lokalnych, przeciwdziałaniu zjawiskom patologicznym w życiu społecznym oraz obrony interesów obywateli. Jako Stowarzyszenie zwykłe nie prowadzi działalności gospodarczej, opiera się na społecznej pracy członków, a swoje wydatki (zakup materiałów biurowych, koszty korespondencji) pokrywa wyłącznie ze składek członkowskich (bilans na koniec sierpnia 2014 r. wynosił
221 zł.).
W dodatkowym oświadczeniu zostało sprecyzowane, że Stowarzyszenie ubiega się o zwolnienie od kosztów sądowych. Aktualna liczba jego członków to 7 osób, a składka członkowska od lipca 2014 r. wynosi 20 zł. (wcześniej było to 10 zł.). Dochody od początku 2014 r. wyniosły 740 zł., wydatki na dzień 26 września 2014 r. 562 zł. Siedzibą Stowarzyszenia jest prywatne mieszkanie jego reprezentanta i z tego tytułu nie ponosi ono żadnych kosztów.
Mając powyższe na uwadze stwierdzono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych, na które składają się opłaty sądowe: wpis i opłata kancelaryjna oraz zwrot wydatków, wchodzi w zakres częściowego prawa pomocy, którego przyznanie osobie prawnej i jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej może nastąpić po wykazaniu, że nie ma ona dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania - art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - określanej dalej jako P.p.s.a.
Ciężar dowodu co do wykazania okoliczności uzasadniającej przyznanie prawa pomocy spoczywa zatem na stronie składającej wniosek, niemniej jak wynika z treści w/w przepisu, ich spełnienie nie wiąże się z obligatoryjnym przyznaniem tego prawa.
Dokonana przez pryzmat powyższych informacji ocena wniosku Stowarzyszenia prowadzi do stwierdzenia, że nie zasługuje on na uwzględnienie.
Z informacji tych wynika, że finansową podstawą jego działalności są składki członkowskie. Odnosząc wysokość tych składek (aktualnie 20 zł. miesięcznie) do liczby obecnych członków Stowarzyszenia (7 osób) nietrudno dojść do wniosku, że stanowiąca ich iloczyn kwota 140 zł. miesięcznie, nawet wobec społecznego charakteru działań członków i ich osobistej pracy, bez uwzględniania sygnalizowanych wydatków związanych z zakupem materiałów biurowych i kosztów korespondencji, w praktyce stwarza bardzo ograniczone możliwości działania w zakresie realizacji statutowych celów Stowarzyszenia, czyniąc je wręcz iluzorycznymi. Zakładając racjonalne podejście do działalności Stowarzyszenia ze strony jego założycieli oraz osób przystępujących, w obiektywnej ocenie, nie pozostawia to jakichkolwiek wątpliwości, że musiały one mieć tego świadomość, zwłaszcza że w § 7 regulaminu Stowarzyszenia wskazano sposoby realizacji postawionych tej organizacji celów, tj. współpraca z osobami i instytucjami o podobnych celach, uczestnictwo w postępowaniach administracyjnych i sądowych, występowanie z wnioskami i skargami do właściwych władz i instytucji. W tym kontekście trudno też przyjąć, że zamierzona działalność Stowarzyszenia miała się opierać wyłącznie na prowadzeniu korespondencji, chociaż w zasadzie tylko do takiej, minimalnej formy aktywności wydają się ustalone składki członkowskie (potwierdza to bilans dochodów i wydatków Stowarzyszenia wynoszący na dzień 26 września 2014 r. 178 zł. oraz wskazywana we wniosku struktura wydatków, z których większość przeznaczana jest właśnie na materiały biurowe i koszty korespondencji).