Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Piotr Godlewski po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia "[...]" o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jego skargi na uchwałę Rady Powiatu [...] z dnia [...] lutego 2009 r. Nr [...] w przedmiocie likwidacji SP ZOZ [...] postanawia odmówić przyznania prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych.
W terminie do uiszczenia wpisu w kwocie 300 zł. od wniesionej skargi, Stowarzyszenie "[...]" wnioskiem złożonym na urzędowym formularzu PPPr zwróciło się o przyznanie prawa pomocy.
W uzasadnieniu reprezentant Stowarzyszenia wskazał, że dotyczy on całkowitego, względnie częściowego zwolnienia od kosztów, gdyż Stowarzyszenie nie jest w stanie uiścić wyznaczonej opłaty. Wyjaśnił, że rozpoczęło ono działalność od 3 stycznia 2014 r.; jej przedmiot dotyczy "wyłącznie spraw społecznych", tj. podnoszenia świadomości praw i obowiązków obywateli, rozwoju wspólnot lokalnych, przeciwdziałania zjawiskom patologicznym w życiu publicznym oraz obrony interesów obywateli. Jako Stowarzyszenie zwykłe nie prowadzi działalności gospodarczej, opierając się na społecznej pracy swych członków i opłacanych przez nich składkach. Ich suma na dzień 26 września 2014 r. wyniosła 740 zł., z czego 562,55 zł. zostało przeznaczone na zakup materiałów biurowych i koszty korespondencji /bilans na koniec września 2014 r. wynosił 177,45 zł./.
Mając powyższe na uwadze stwierdzono, co następuje:
Mimo braku jednoznacznego wskazania w rubryce nr 4 wniosku PPF zakresu dochodzonego prawa pomocy, na podstawie informacji zawartych w uzasadnieniu uznano, że Stowarzyszenie ubiega się o zwolnienie od kosztów sądowych /obejmują one opłaty sądowe: wpis i opłatę kancelaryjną oraz zwrot wydatków/. Zwolnienie od nich wchodzi w zakres częściowego prawa pomocy, którego przyznanie osobie prawnej i jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej /a taką jest skarżące Stowarzyszenie/ może nastąpić po wykazaniu, że nie ma ona dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania - art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).
Ciężar dowodu co do wykazania okoliczności uzasadniającej przyznanie prawa pomocy spoczywa zatem na stronie składającej wniosek, niemniej jak wynika z treści w/w przepisu, ich spełnienie nie wiąże się z obligatoryjnym przyznaniem tego prawa (odmiennie niż w przypadku osób fizycznych).
Dokonana w kontekście powyższego ocena wniosku Stowarzyszenia prowadzi do stwierdzenia o jego niezasadności. Z udzielonych informacji wynika, że finansową podstawą jego działalności stanowią składki członkowskie, których większość pochłaniają koszty biurowe i korespondencji /wg informacji udzielonych dla potrzeb rozpoznania analogicznego wniosku Stowarzyszenia w sprawie II SA/Rz 1256/14, aktualna liczba jego członków to 7 osób, wysokość składki członkowskiej 20 zł., zaś siedzibę stanowi prywatne mieszkanie jego reprezentanta i z tego tytułu nie ponosi ono żadnych kosztów/. Abstrahując od w/w wydatków i ich rodzaju, należy stwierdzić, że nawet przy założeniu społecznego charakteru działań członków Stowarzyszenia i ich osobistej pracy, pełna kwota zebranych przez nich po ponad rocznej działalności składek członkowskich (740 zł.) w praktyce stwarzałaby bardzo ograniczone możliwości działania i realizacji statutowych celów Stowarzyszenia, czyniąc je wręcz iluzorycznymi. Zakładając racjonalne podejście do działalności Stowarzyszenia ze strony jego założycieli oraz aktualnych członków, w obiektywnej ocenie, nie pozostawia to wątpliwości, że musiały one mieć tego świadomość, zwłaszcza że w § 7 regulaminu Stowarzyszenia wskazano sposoby realizacji postawionych mu celów, tj. współpraca z osobami i instytucjami o podobnych celach, uczestnictwo w postępowaniach administracyjnych i sądowych, występowanie z wnioskami i skargami do właściwych władz i instytucji. W tym kontekście trudno przyjąć, że zamierzona działalność Stowarzyszenia miała się opierać wyłącznie na prowadzeniu pisemnej korespondencji. Z udzielonych informacji nie wynikają jednak żadne inne sposoby realizacji jego celów, a zakładając udział w postępowaniach sądowych, powinno ono liczyć się z koniecznością poniesienia z tego tytułu określonych kosztów i przygotować na to odpowiednie środki finansowe. W tym zakresie można by było rozważać zasadność przyznania Stowarzyszeniu prawa pomocy, jeżeli np.