Wniosek o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na uchwałę Rady Powiatu [...] w przedmiocie likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
Uzasadnienie strona 2/3

W tym kontekście uznać należy, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku strony skarżącej w zakresie prawa pomocy. Jak wynika z zaświadczenia wydanego przez Starostę [...] - strona wnioskująca jest stowarzyszeniem zwykłym, które po myśli art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich i w odróżnieniu od stowarzyszenia, o którym mowa w rozdziale 2 powyższej ustawy, nie jest uprawnione do prowadzenia działalności gospodarczej, przyjmowania darowizn, spadków i zapisów oraz otrzymywania dotacji, a także korzystania z ofiarności publicznej. W regulaminie stowarzyszenia określono, że na jego fundusze składają się składki członkowskie.

Z informacji zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz w sprzeciwie wynika, że na dzień [...].09.2014 r. przychód ze składek wyniósł 740 zł, z czego pokrywane są bieżące wydatki z przeznaczeniem na zakup materiałów biurowych, wysyłkę korespondencji. Na koniec września 2014 r. wyniosły one 562,55 zł. Zgodnie z informacjami udzielonymi dla potrzeb rozpoznania wniosku o udzielenie pomocy prawnej w sprawie o sygn. akt II SA/Rz 893/14 wynika, że wysokość miesięcznej składki członkowskiej od lipca 2014 r. wynosi 20 zł (poprzednio 10 zł). Liczba członków Stowarzyszenia wynosiła 4 osoby (styczeń-czerwiec 2014 r.), od lipca bieżącego roku wynosi 7 osób.

W tym stanie rzeczy, rozstrzygając żądanie strony należy wskazać na przeważający i aktualny a prezentowany w orzecznictwie sądowym pogląd, który to Sąd rozpoznający niniejszy wniosek w pełni podziela, zgodnie z którym każde stowarzyszenie, niezależnie od tego, że ma charakter uproszczony i działa na zasadzie non profit, zobowiązane jest do zapewnienia sobie środków na prowadzenie działalności. NSA w postanowieniu z dnia 30.09.2009 r., sygn. akt II OZ 801/09 (publ. baza orzeczeń: www.cbois.nsa.gov.pl) jednoznacznie wskazał, że opłacanie składek należy do sfery decyzyjnej danej organizacji, zaś fakt, że określone stowarzyszenie rezygnuje z uzyskiwania tych dochodów, czy też ustala składki na bardzo niskim poziomie nie uzasadnia przyznania prawa pomocy i przejęcia ciężaru kosztów postępowania przed sądami przez Skarb Państwa (podobne stanowisko wyrażone zostało m.in. w postanowieniach NSA: z dnia 16.04.2008 r., sygn. akt II OZ 321/08, publ.: LEX nr 479098 oraz z dnia 22.01.2009 r., sygn. akt II OZ 22/09, publ.: LEX nr 551904, z dnia 25.07.2014 r., sygn. akt II OZ 723/14).

Dobrowolne wprowadzenie przez członków stowarzyszenia takich zasad finansowania działalności, które powodują, że staje się ono współfinansowane za pomocą środków publicznych stanowi zaprzeczenie zasady, w myśl której stowarzyszenie prowadzi działalność na bazie własnego majątku (postanowienie NSA z dnia 28.10.2010 r., sygn. akt II OZ 1076/10). Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze stowarzyszeniem liczącym zaledwie 7 członków. Niezależnie od przyczyn, że dysponuje tak niewielką kwotą na prowadzenie swojej działalności, podkreślić wypada, że jego władze nie zapewniają i nie zabezpieczają odpowiednich środków na realizowanie regulaminowych celów stowarzyszenia. Tym bardziej gdy w regulaminie Stowarzyszenia przewidziano, że realizacją celów dla których zostało ono założone jest m.in. uczestnictwo w postępowaniach administracyjnych i sądowych oraz występowanie z wnioskami i skargami do właściwych, według kompetencji, władz i instytucji wszystkich szczebli z krajowymi włącznie. Zatem Stowarzyszenie w ramach planowania wydatków, przewidując realizację swoich praw przed sądem powinno uwzględnić konieczność posiadania środków finansowych na prowadzenie spraw sądowych. Ustalając taki przedmiot działalności członkowie stowarzyszenia mogli przewidzieć, że będzie jej towarzyszyła konieczność ponoszenia stosownych należności publicznoprawnych, w tym stosownych kosztów postępowań sądowych.

Strona 2/3