Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku T. J. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] października 2015 r. Nr [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy - postanawia - odmówić przyznania wnioskodawcy prawa pomocy.
T. J. wezwany został do uiszczenia wpisu w kwocie 200 zł od skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy. W odpowiedzi przedłożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Wskazał, że jest emerytem, który niedawno temu przeszedł zawał serca i w związku z tym pozostaje w stałym leczeniu. Opieki lekarskiej wymaga także żona i córka skarżącego, wchodzące w skład wspólnego z nim gospodarstwa domowego. Do tego gospodarstwa zalicza się także sześcioletnia wnuczka wnioskodawcy. Rodzina zajmuje dom o pow. 145 m.kw., a na jej majątek składa się także samochód osobowy. Jako swoje wydatki strona podała: prąd - 180 zł, gaz - 92 zł, woda i kanalizacja - 110 zł, ubezpieczenie - 170 zł rocznie, podatek od nieruchomości - 320 zł rocznie, media - 12 zł, leczenie wnioskodawcy, jego żony i córki - 710 zł. Dochody rodziny to łącznie kwota 2197 zł, która powstaje po zsumowaniu emerytury wnioskodawcy - 932 zł, renty jego żony - 625 zł oraz zasiłku otrzymywanego przez córkę - 640 zł.
Wobec uznania powyższego oświadczenia za niepełne, zwrócono się do skarżącego o uzupełnienie powyższego poprzez podanie średnich miesięcznych wydatków na wyżywienie rodziny, związanych z wywozem śmieci i ogrzaniem domu, wskazanie okresów rozliczeniowych, których dotyczą podane we wniosku opłaty za utrzymanie domu, wydatków z tytułu korzystania z telefonu i Internetu oraz wyjaśnienia rodzaju ubezpieczenia, którego koszt rocznie to 170 zł. Nadto wezwanie odnosiło się też do nadesłania wyciągów z rachunków bankowych członków rodziny wnioskodawcy.
Wezwanie powyższe doręczone zostało skarżącemu w dniu 21 grudnia 2015 r. i do dnia rozstrzygania w przedmiocie niniejszego wniosku nie udzielono na nie jakiejkolwiek odpowiedzi.
Rozpoznając żądanie strony zważono, co następuje:
Prawo pomocy może zostać przyznane w zakresie częściowym i obejmuje ono wówczas np. zwolnienie od kosztów sądowych, o czym przesądza brzmienie art. 245 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a". Zasadniczo jednak to strony postępowania sądowego obowiązane są do ponoszenia jego kosztów, jak stanowi art. 199 P.p.s.a. Wyjątkowo więc, kiedy strona nie jest w stanie samodzielnie zgromadzić środków potrzebnych do obrony jej praw na drodze sądowej, możliwe jest zastosowanie wobec niej instytucji prawa pomocy, jeśli jednak zostaną spełnione ustawowe przesłanki w tym zakresie. W przypadku wymiaru wsparcia, o które ubiega się skarżący, przesłanką tą - zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. - jest niemożność poniesienia pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wykazanie jej spoczywa przy tym na ubiegającym się o pomoc, który winien w tym celu, jak stanowi o tym art. 252 § 1 P.p.s.a., złożyć dokładne oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku i dochodach. Zaznaczyć także należy, iż gdy oświadczenie to jest niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego strony i jej możliwości płatniczych bądź też budzi wątpliwości, istnieje możliwość wezwania strony do złożenia dodatkowego oświadczenia bądź też dokumentów źródłowych. Możliwość taką przewiduje art. 255 P.p.s.a. i została ona wykorzystana także w niniejszej sprawie. T. J. wezwany bowiem został do uzupełnienia podanych w swoim wniosku informacji, jak tez do nadesłania wyciągów z rachunków bankowych swoich oraz żony i córki. Dane i dokumenty, których zażądano miały zapewnić rzetelne rozpoznanie wniosku strony, której oświadczenie nie zawierało informacji odnośnie do kosztów wyżywienia, wszystkich kosztów utrzymania domu (wydatków na opał i wywóz śmieci), z tytułu korzystania z telefonu, Internetu i korzystania z samochodu osobowego. Poznanie pełnych możliwości finansowych skarżącego mogło nastąpić jedynie po uzyskaniu wiedzy w powyższym zakresie. Skarżący nie odpowiedział jednak w żaden sposób na powyższe przez co uprawniona jest ocena, że nie wykazał, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej, w świetle art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., uzyskanie prawa pomocy. Stanowisko tego rodzaju ugruntowane jest w orzecznictwie sądowym, gdzie zwraca się uwagę, iż skoro strona uchyliła się od przedstawienia wskazanej przez sąd dokumentacji, powinna liczyć się z tym, że sąd nie będzie miał wystarczających podstaw do uznania jej oświadczeń i twierdzeń za uprawdopodobnione, a tym samym przyjęcia, że strona wykazała przesłanki uzasadniające przyznanie prawa pomocy. Trzeba bowiem podkreślić, że zgodnie z art. 243 P.p.s.a. sąd administracyjny orzeka o przyznaniu prawa pomocy jedynie na wniosek strony, zatem to w jej interesie jest przedstawienie i uwiarygodnienie okoliczności uzasadniających ten wniosek. To strona ma zatem przekonać sąd o tym, że jej sytuacja materialna nie pozwala na poniesienie kosztów postępowania. W gestii sądu administracyjnego pozostaje zaś ocena przedstawionych okoliczności (tak: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28.01.2009 r. I FZ 525/08, publ.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Ze względu na powyższe, orzeczono o odmowie zwolnienia T. J. od kosztów sądowych na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.