Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie: Przewodniczący - Sędzia WSA Grzegorz Panek po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2018 r. w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu KW od postanowienia referendarza sądowego z dnia 19 marca 2018 r. odmawiającego przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi KW na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w z dnia [.] października 2017 r. nr w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier poza kasynem gry - p o s t a n a w i a - odrzucić sprzeciw
Postanowieniem z dnia 19 marca 2018 r. referendarz sądowy odmówił przyznania KW prawa pomocy w żądanym przez niego zakresie. Odpis orzeczenia doręczono adwokat AS w dniu 5 kwietnia 2018 r., która z zachowaniem ustawowego terminu wniosła w imieniu KW sprzeciw.
Z uwagi na stwierdzone na etapie rozpoznawania sprzeciwu braki w zakresie należytego umocowania pełnomocnika, na mocy zarządzenia sędziego w piśmie z dnia 24 kwietnia 2018 r. wezwano adwokat AS do uzupełnienia braku formalnego sprzeciwu poprzez złożenie do akt pełnomocnictwa do reprezentowania KW bądź pełnomocnictwa udzielonego przez niego jego żonie EW uprawniającego ją do reprezentowania go przed sądem administracyjnym.
W odpowiedzi adwokat AS wyjaśniła, że KW uległ wypadkowi i aktualnie, od września 2017 r., nie jest zdolny do komunikowania się, składania oświadczeń woli. Jego żona EW działa w jego imieniu na mocy pełnomocnictwa z 2005 r., które złożono do akt sprawy, uprawniające ją do reprezentowania go we wszystkich sprawach wynikających z prowadzonej przez męża działalności gospodarczej.
Z uwagi na to, że przedłożone po raz kolejny pełnomocnictwo dla EW z 2005 r. nie upoważniało jej do reprezentowania męża w postępowaniu sądowym w niniejszej sprawie, na mocy zarządzenia z dnia 23 maja 2018 r. (oryginał w aktach II SA/Rz 1317/17) zwrócono się do niej z zapytaniem, czy toczyło się postępowanie mające na celu, w opisanych okolicznościach, ustanowienie dla męża przedstawiciela (kuratora dla osoby niepełnosprawnej albo w sprawie jego ubezwłasnowolnienia). Zobowiązano ją także do udzielenia aktualnych informacji o stanie zdrowia męża i wyjaśniono, że pełnomocnictwo, na które się powołuje, nie uprawnia jej do działania w imieniu męża w postępowaniu sądowym. Pismo to przesłano do wiadomości adwokat AS. W wyznaczonym terminie nie udzielono na nie odpowiedzi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sprzeciw podlega odrzuceniu. Jego rozpoznanie nie było dopuszczalne z uwagi na to, że pomimo podjętych przez Sąd czynności nie uzupełniono w przepisanym terminie stwierdzonych braków w zakresie należytego umocowania pełnomocnika - adwokat AS lub żony skarżącego EW, do działania w sprawie przed sądem administracyjnym w imieniu KW, w tym wniesienia sprzeciwu.
Zaskarżoną decyzję skierowano do KW. W skardze wniesionej w jego imieniu adwokat AS powołała się na pełnomocnictwo udzielone jej przez żonę skarżącego EW, która z kolei miała posiadać umocowanie od męża. Złożone do akt pełnomocnictwo z dnia 11 lutego 2005 r. udzielone przez KW EW nie obejmuje jednak umocowania do wniesienia skargi w niniejszej sprawie i reprezentowania męża KW przed sądem administracyjnym; nie spełnia wymagań określonych w art. 35 § 1, art. 36 i art. 39 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) dalej określanej skrótem "p.p.s.a. Nie ma w nim mowy o postępowaniach przed sądami, w tym sądami administracyjnymi, a nie można przyjąć, że pod pojęciem "urzędu" należy rozumieć również organy władzy sądowniczej (sądy). Ponadto bez wyraźnego postanowienia nie można przyjąć, że obejmuje ono prawo reprezentowania KW w sprawie dotyczącej nałożenia na niego pieniężnej kary administracyjnej (obowiązku publicznoprawnego uregulowania określonej należności za działanie stanowiące naruszenie prawa), jako związanej z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, z uwagi na ściśle osobisty charakter tej sankcji. Stąd podjęto czynności mające na celu uzupełnienie braku należytego umocowania adwokat AS lub żony skarżącego, ewentualnie wskazania, czy ustanowiony został dla skarżącego w drodze prawem przewidzianym przedstawiciel ustawowy, np. w postaci kuratora dla osoby niepełnosprawnej, który mógłby prawnie skutecznie zatwierdzić zdziałane dotychczas w imieniu i na rzecz KW czynności procesowe. Wobec braku odpowiedzi na wezwanie z dnia 23 maja 2018 r. Sąd przyjął, że postępowanie takie się nie toczyło, a skoro żona KW nie dysponuje innym pełnomocnictwem od przedłożonego, to tym samym adwokat AS nie posiada należytego umocowania do reprezentowania KW w niniejszym postępowaniu sądowym. Nie mogła więc wnieść w jego imieniu skutecznego środka zaskarżenia.
Okoliczność, że KW może nie być zdolny do komunikowania się, składania oświadczeń woli, nie jest podstawą do pominięcia czy złagodzenia rygorów formalnoprawnych określonych w przepisach p.p.s.a. W systemie prawa polskiego istnieją bowiem regulacje prawne, które umożliwiają takiej osobie zapewnienie odpowiedniego przedstawicielstwa/reprezentacji, na co zwrócono uwagę w zarządzeniu z dnia 23 maja 2018 r., a co powinno ponad wszelką wątpliwość być znane i wiadome adwokat AS. Pełnomocnik strony ma zaś, wynikający z art. 37 § 1 oraz art. 46 § 3 p.p.s.a., prawny obowiązek dołączenia pełnomocnictwa do akt sprawy przy pierwszej podejmowanej czynności. Stosowne pełnomocnictwa powinny być dołączono do skargi, ewentualnie przedłożone na wezwanie.
Powyższe oznacza, że wniesiony przez adwokat AS sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego obarczony jest brakiem formalnym, który nie został w przepisanym terminie uzupełniony. To zaś oznacza, że jest on środkiem niedopuszczalnym i wymaga od Sądu podjęcia rozstrzygnięcia o jego odrzuceniu, o czym postanowiono na podstawie art. 259 § 2 p.p.s.a.