Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie: Przewodniczący - Sędzia WSA Joanna Zdrzałka po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2015 r. w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Gminy [...] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] w przedmiocie zawieszenia postępowania - p o s t a n a w i a - I. odrzucić skargę; II. zwrócić Gminie [...] kwotę 100 zł /słownie: sto złotych/ tytułem wpisu od odrzuconej skargi.
Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] Wójt Gminy [...] zawiesił postępowanie administracyjne w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka nr 221/1, położona w miejscowości F. W wyniku rozpatrzenia zażalenia strony postępowania, postanowienie to uchylone zostało postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...].
Skargę na powyższe postanowienie organu odwoławczego wniosła Gmina [...], kwestionując stanowisko Kolegium.
W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej odrzucenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania sprawy Sąd w pierwszej kolejności obowiązany jest ocenić dopuszczalność skargi, ponieważ zgodnie z art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm., dalej: "Ppsa"), skarga niedopuszczalna podlega odrzuceniu.
Jednym z warunków dopuszczalności skargi jest jej wniesienie przez uprawniony (legitymowany) podmiot. Stosownie do art. 50 § 1 i 2 Ppsa może tego dokonać każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała ona udział w postępowaniu administracyjnym, a inny podmiot, jeżeli ustawy przyznają mu takie prawo. W postępowaniu sądowoadministracyjnym stronami są skarżący oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 32).
W okolicznościach niniejszej sprawy postanowienie w pierwszej instancji wydał Wójt Gminy [...], natomiast skargę na odwoławcze rozstrzygnięcie Kolegium wniosła Gmina [...]. Badając zatem dopuszczalność skargi ocenić należy prawną możliwość akceptacji takiego układu procesowego, w którym organ Gminy najpierw wydaje postanowienie w sprawie indywidualnej, a następnie ta Gmina wnosi skargę w tej samej sprawie.
W orzecznictwie sądów administracyjnych oraz piśmiennictwie naukowym zasadniczo wyklucza się dopuszczalność opisanej konfiguracji procesowej. Rola jednostki samorządu terytorialnego w postępowaniu administracyjnym jest wyznaczona przepisami prawa materialnego. Może być ona - jako osoba prawna - stroną tego postępowania i wówczas organy ją reprezentujące będą broniły jej interesu prawnego, korzystając z gwarancji procesowych jakie przepisy ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm., dalej: "Kpa") przyznają stronom postępowania administracyjnego. Ustawa może jednak organowi jednostki samorządu terytorialnego wyznaczyć rolę organu administracji publicznej w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 Kpa i wtedy będzie on bronił interesu jednostki samorządu terytorialnego w formach właściwych dla organu prowadzącego postępowanie, kierując się zasadą praworządności określoną w art. 6 Kpa i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie sytuacja taka wyłącza możliwość dochodzenia ochrony przez jednostkę samorządu terytorialnego, której organ wydał decyzję w pierwszej instancji, jej interesu prawnego jako strony postępowania oraz możliwość bycia reprezentowaną przed innym organem lub sądem administracyjnym przez jakikolwiek swój organ lub jednostkę organizacyjną (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 października 2008 r. sygn. K.32/08; uchwałę składu pięciu sędziów NSA z 9 października 2000 r. sygn. OPK 14/00; uchwałę składu siedmiu sędziów NSA z 19 maja 2003 r. sygn. OPS 1/2003; wyrok NSA z 5 września 2013 r. sygn. II OSK 1971/13; wyrok NSA z 16 stycznia 2007 r. sygn. I OSK 389/06; wyrok NSA z 10 lipca 2005 r. sygn. I OSK 557/07, postanowienie NSA z 3 lutego 2011 r. sygn. I OZ 68/11; postanowienie NSA z 2 lipca 2009 r. sygn. I OSK 815/09 - wszystkie publikowane na stronie internetowej "http://orzeczenia.nsa.gov.pl"; J.P.Tarno, Status prawny jednostki samorządu terytorialnego w postępowaniu administracyjnym i sądowym, Państwo i Prawo 2006/2; W. Chróścielewski, Jednostka samorządu terytorialnego jako strona postępowania administracyjnego prowadzonego przez jej organ, Państwo i Prawo 2003/4; J.Jagoda, Ograniczenia legitymacji skargowej jednostki samorządu terytorialnego, [w:] Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Lex 2011; B.Dauter, B. Gruszczyńki, A.Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Lex 2013, komentarz do art. 32, teza 7).
Rola organu pierwszej instancji kończy się w zasadzie z chwilą wydania rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, natomiast organem, o którym mowa w art. 32 Ppsa, jest organ wydający zaskarżony do sądu administracyjnego akt. Nie jest dopuszczalna sytuacja, aby Wójt Gminy w tej samej sprawie raz występował jako organ wydający postanowienie w sprawie, a innym razem jako przedstawiciel Gminy, której jest organem wykonawczym, zmierzającej do zakwestionowania rozstrzygnięcia organu odwoławczego wydanego wskutek rozpatrzenia zażalenia od postanowienia pierwszoinstancyjnego wydanego przez swój organ wykonawczy. W takiej sytuacji uprawnienia skargowe Gminy jako osoby prawnej doznają ograniczenia wskutek braku legitymacji procesowej (interesu prawnego) do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, ponieważ została ona w drodze ustawy ulokowana w strukturze organów załatwiających daną indywidualną sprawę administracyjną.
Wobec powyższego, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 Ppsa, skarga Gminy [...] podlega odrzuceniu.
O zwrocie wpisu orzeczono na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 Ppsa.