Referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Ad`ministracyjnego w Rzeszowie referendarz sądowy Paweł Zaborniak po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2008r. na posiedzeniu niejawnym wniosku K. G., o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, w sprawie ze skargi wyżej wymienionego i innych, na decyzję Wojewody, z dnia [...] lipca 2008r., nr [...], wydaną w sprawie scalenia gruntów we wsi P. w gminie P., - postanawia - zwolnić skarżącego od kosztów sądowych w całości.
K. G. zwrócił się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie (dalej WSA) o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Wniosek ten złożono w sprawie o sygn. akt II SA/Rz 734/08, dotyczącej skargi na decyzję Wojewody wydaną w sprawie zatwierdzenia projektu scalania gruntów. Sprawa o sygn. II SA/Rz 734/08 nie została zakończona przed WSA w Rzeszowie. W aktualnym stanie, skarżący jest zobowiązany do uiszczenia wpisu sądowego w wysokości 200 zł, należnego z tytułu wniesienia skargi na decyzję Wojewody.
Sytuacja majątkowa i rodzinna strony skarżącej została opisana w druku urzędowym PPF oraz w złożonym na żądanie referendarza sądowego dodatkowym oświadczeniu (pismo z dnia 1 grudnia 2008 r.). Z treści tych dokumentów wynika, że wnioskodawca żyje bardzo skromnie. Jego gospodarstwo domowe liczy dwie osoby tj. skarżący oraz jego matka. Jedyny dochód, jaki uzyskuje dwuosobowa rodzina K. G. stanowi kwota 1341,18 zł brutto, miesięcznie. Skarżący otrzymuje dopłaty do gruntów rolnych w wysokości 1000 zł na rok. Dochody z tego tytułu są przeznaczane na pielęgnacje lasu. Skarżący jest właścicielem budynku mieszkalnego o powierzchni 100m- oraz nieruchomości rolnej o pow. 3,5 ha, 2 ha przeliczeniowe dla celów podatkowych. Z treści wniosku oraz dodatkowych oświadczeń wynika, iż wnioskodawca jest osobą mocno niepełnosprawną. Został zaliczony do I grupy inwalidzkiej. Także Jego matka jest inwalidą I grupy. K. G. zmuszony jest do zakupu lekarstw oraz codziennej rehabilitacji poza miejscem zamieszkania. Rodzina nie posiada oszczędności, a także przedmiotów wartościowych, z których byłaby w stanie pokryć chociażby części kosztów sądowych.
Stwierdzono, co następuje:
Wniosek strony skarżącej decyzję Wojewody dotyczy wyłącznie instytucji zwolnienia od kosztów sądowych. Ze względu na tak zakreślone granice wniosku, strona zobowiązana jest udowodnić, że poniesienie kosztów sądowych (tj. opłat sądowych i wydatków sądowych), spowoduje znaczne obniżenie warunków, w jakich egzystuje. Według treści art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 152, poz. 1270 z późn. zm., zwana dalej P.p.s.a.), przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym jest możliwe jeżeli strona wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku na poziomie utrzymania koniecznego. W aktualnej sytuacji procesowej, w jakiej znajduje się wnioskujący, koszty te obejmują wyłącznie wpis sądowy w kwocie 200 zł. Oprócz tej kwoty strona może zostać w przyszłości zobowiązana do uiszczenia wpisów należnych z tytułu wniesienia zażalenia, skargi kasacyjnej czy opłaty kancelaryjnej z tytułu sporządzenia uzasadnienia do wyroku WSA.
Opisana przez stronę sytuacja majątkowa i rodzinna ponad wszelką wątpliwość udowodnia brak możliwości pokrycia wiążących się z procesem kosztów sądowych. Podstawy finansowe utrzymania jego rodziny, a także pozostałe składniki majątku przedstawionego we wniosku, nie pozwoliłyby na poniesienie zarówno ciężaru wpisu sądowego oraz wydatków. Dochody skarżącego i jego matki są tak niskie, że w aktualnym poziomie cen i usług o charakterze niezbędnym pozwalają wyłącznie na zakup podstawowej żywności oraz środków czystości. Niewątpliwy wpływ na zdolność majątkową strony ma jego stan zdrowia. Strona wymaga nie tylko leczenia za pomocą medykamentów, ale także poważnej rehabilitacji. Dolegliwości skarżącego uniemożliwiają mu pełne wykorzystanie posiadanych nieruchomości rolnych. Nie można też pominąć, iż wnioskodawca nie ponosi wydatków niekoniecznych, których kosztem mógłby pokryć tylko pewną część kosztów sądowych (np. telefon komórkowy). Zły stan majątku strony skarżącej uprawdopodabnia jego oświadczenie o umorzeniu zaległości podatkowej przez Wójta Gminy P. z tytułu podatku od nieruchomości (pismo z dnia 1 grudnia 2008 r.). Jest wiadomym, iż tego rodzaju pomoc publiczną organy podatkowe mogą stosować wyłącznie w sytuacjach szczególnych, uzasadnionych okolicznościami życia podatnika poniżej standardu utrzymania. Dlatego też nie sposób twierdzić, aby K. G. był w stanie, przy obecnym stanie swego zdrowia, wygospodarować środki na inne wydatki niż wydatki konieczne tj. żywność, lekarstwa, energia elektryczna, koszty dojazdu do rehabilitanta.
Brak zwolnienia od kosztów sądowych mógłby zmusić stronę do wycofania skargi na decyzję Wojewody. Ponieważ o kontynuowaniu postępowania sądowoadministracyjnego nie mogą decydować wyłącznie posiadane przez stronę zasoby dochodowe i majątkowe, wymienionego wyżej skarżącego należy zwolnić od kosztów sądowych w całości.
Z tych względów orzeczono o przyznaniu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w oparciu o art. 246 § 1 pkt 2 oraz art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a.