Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 3 października 2016 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku G. W. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skarg: G. W., D. K., H. K., H. W., I. M., J. G., J. K., J. R., M. W., M. W., S. S., T. P. i W. M. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] kwietnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania dotyczącego wygaszenia trwałego zarządu - postanawia - odmówić przyznania prawa pomocy.
G. W. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie decyzję Wojewody [...] w przedmiocie umorzenia postępowania dotyczącego wygaszenia trwałego zarządu. Wezwany do uiszczenia wpisu od tej skargi w wysokości 200 zł złożył wniosek zarówno o zwolnienie od kosztów sądowych, jak i o ustanowienie radcy prawnego. Podał, że we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje wraz z żoną, która jest niezdolna do samodzielnej egzystencji i znajduje się w trakcie leczenia. Leczenia wymaga także sam skarżący. Wnioskodawca podkreślił, że sprawa dotyczy niezmiernie istotnej dla niego kwestii i ma dla niego bardzo skomplikowany charakter. Nie posiada on zaś wiedzy prawniczej i nie jest w stanie samodzielnie reprezentować swoich praw. Skarżący pobiera wynagrodzenie za pracę w wysokości 2571,07 zł, natomiast jego żona uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 831,08 zł. Wnioskodawca zwrócił uwagę na zaciągnięty kredyt w kwocie 5754 zł oraz na stałe wydatki: czynsz, woda, ścieki - 230 zł, telefon - 38 zł, gaz - 62 zł, opał - 266, 60 zł, energia elektryczna - 105 zł, leczenie - 186 zł. Majątek wnioskodawcy i jego żony to oszczędności pieniężne w wysokości 106 896,43 zł.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
G. W. podał w złożonym wniosku o prawo pomocy dane, które przemawiają za niemożnością jego uwzględnienia i to w jakimkolwiek zakresie. Wymieniony ubiega się mianowicie tak o zwolnienie od kosztów sądowych, jak i o ustanowienie radcy prawnego. Stosownie do art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.", taki wymiar żądania składa się na całkowite prawo pomocy. Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. uzyskać może je osoba, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie radcy prawnego to prawo pomocy w częściowym zakresie (art. 245 § 3 P.p.s.a.). Przyznawane jest ono osobie, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Z przepisów tych, ale przede wszystkim z brzmienia art. 199 P.p.s.a. wynika, że prawo pomocy jest instytucją wyjątkową, mającą na celu umożliwienie dostępu do sądu osobom najuboższym, którzy nie mogliby skorzystać z takiej drogi obrony swoich praw z uwagi na brak dostatecznej ilości środków pieniężnych. Ubiegający się o wsparcie od Państwa powinien więc w pierwszej kolejności poczynić oszczędności we własnych wydatkach do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania.
Mając powyższe na względzie uznano, że przedstawiona przez skarżącego jego sytuacja materialna nie odpowiada żadnej z podanych wyżej przesłanek prawa pomocy. Zarówno bowiem wymieniony, jak i jego żona uzyskują stałe dochody. Są one na tyle wysokie, że wystarczają nie tylko na zaspokojenie podstawowych potrzeb, ale - wbrew twierdzeniom strony - mogą zostać przeznaczone także na pokrycie kosztów niniejszego postępowania. Jako stałe wydatki skarżący wskazał te na łączną kwotę 887,6 zł, gdy tymczasem dochód jego i żony wynosi 3402,15 zł. Różnica pomiędzy powyższymi wartościami daje kwotę ok. 2500 zł, z której z pewnością można zaspokoić potrzeby w zakresie wyżywienia dwóch osób, jako że tego rodzaju wydatek dotyczący podstawowych potrzeb człowieka nie został przez stronę wyszczególniony w jej wniosku. Pozostałą część wskazanych środków można zaś przeznaczyć na koszty sądowe i wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika. Wprawdzie wnioskodawca nie podał wysokości comiesięcznej raty z tytułu zaciągniętego kredytu, jednak należy zauważyć, że kredyt taki nie może być traktowany priorytetowo w stosunku do obowiązku ponoszenia kosztów postępowania, jako że nie można przyjąć, iż prywatne zobowiązania finansowe stron mają pierwszeństwo przed zobowiązaniami publicznoprawnymi.
Podstawową jednak okolicznością, z powodu której nie jest możliwe uwzględnienie żądania strony jest to, że posiada ona zgromadzone środki pieniężne w kwocie 106 896,43 zł. Kwota ta przewyższa wielokrotnie wysokość zarówno kosztów sądowych w niniejszej sprawie, jak też wynagrodzenia profesjonalnego zastępcy prawnego. W tym ostatnim zakresie należy dodatkowo wskazać, że skomplikowany, w odczuciu strony, charakter sprawy nie ma jakiegokolwiek znaczenia dla kwestii przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika. Nie stanowi on bowiem ustawowej przesłanki prawa pomocy w tym właśnie zakresie. O ewentualnym wsparciu przesądza zaś zawsze sytuacja, rodzinna, majątkowa i dochodowa strony. Te zaś w przypadku G. W. wskazują na posiadanie przez niego możliwości płatniczych. Dlatego też odmówiono uwzględnienia żądania skarżącego przyznania prawa pomocy, o czym orzeczono na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 2, § 3 i art. 246 § 1 pkt 1, pkt 2 P.p.s.a.