Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie Monika Bieńkowska po rozpoznaniu w dniu 25 września 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku R. T. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie z Jego skargi na decyzję Wojewody z dnia [...] nr [...] w przedmiocie wymeldowania p o s t a n a w i a: 1/ zwolnić skarżącego od kosztów sądowych, 2/ ustanowić adwokata.
We wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonym na formularzu PPF R.T. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Uzasadniając złożony wniosek podał, że jest osobą bezrobotną w trakcie poszukiwania pracy. Aktualnie nie osiąga żadnych dochodów ani nie posiada żadnych oszczędności. Z tego powodu nie jest w stanie uiścić kosztów sądowych związanych z niniejszą sprawą, ani ustanowić pełnomocnika z wyboru.
Wnioskodawca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, nie posiada żadnych nieruchomości, ani rzeczy o wartości powyżej 3000 euro.
Ponad [...] - letni samochód marki [...], z powodu trudnej sytuacji finansowej, zmuszony był wystawić na sprzedaż. Końcowo wnioskodawca podał, że jest zobowiązany do płacenia alimentów na córkę.
Wniosek zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (§ 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (§ 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2 powołanej wyżej ustawy).
Podnieść należy, iż co do zasady strona jest zobowiązana do ponoszenia kosztów związanych z jej udziałem w sprawie. Zatem prawo pomocy, jako instytucja o charakterze wyjątkowym, winno być stosowane jedynie w wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 10 stycznia 2005 r. (sygn. akt FZ 478/04), opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji. Dlatego też muszą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby czy osób na współobywateli. Strona musi zatem wykazać, iż jej sytuacja materialna jest na tyle trudna, iż uzasadnia poczynienie odstępstwa od tej generalnej zasady.
Oceniając sytuację materialną skarżącego, referendarz sądowy uznał, że w obecnej sytuacji osobistej i finansowej, zarówno uiszczenie kosztów sądowych związanych z zawisłym postępowaniem sądowym w sprawie, jak i poniesienie kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika procesowego, stanowi dla skarżącego nadmierne obciążenie, ponieważ wykazał, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania. Niewątpliwie bowiem skarżący znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Aktualnie jest osobą bezrobotną poszukującą pracy, bez stałego adresu zameldowania i zamieszkania.
Mając zatem na względzie wskazane informacje odnośnie sytuacji rodzinnej i finansowej skarżącego należało uznać, że zapłata kosztów sądowych wymaganych w przedmiotowej sprawie oraz kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika przekracza jego możliwości finansowe, a tym samym zaistniały przesłanki do przyznania skarżącemu prawa pomocy na podstawie art. 245 § 2 P.p.s.a. w związku z art. 246 §1 pkt 1 P.p.s.a.