Dnia 13 lutego 2009 roku referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie Bożena Gonzalez Perea po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. H. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Z. M., S. H., M. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie nieodpłatnego przyznania własności nieruchomości p o s t a n a w i a: odmówić przyznania prawa pomocy POSTANOWIENIE Dnia 13 lutego 2009 roku referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie Bożena Gonzalez Perea po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. H. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Z. M., S. H., M. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie nieodpłatnego przyznania własności nieruchomości p o s t a n a w i a: I. zwolnić S. H. od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, II. ustanowić adwokata POSTANOWIENIE Dnia 13 lutego 2009 roku referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie Bożena Gonzalez Perea po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. M. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Z. M., S. H., M. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie nieodpłatnego przyznania własności nieruchomości p o s t a n a w i a: III. zwolnić Z. M. od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, IV. ustanowić adwokata
Zofia M., Stanisław H. i Mikołaj H. wnieśli skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 25 listopada 2008 r. [...] utrzymującą w mocy decyzję organu I instancji odmawiającą skarżącym nieodpłatnego przyznania własności nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem działki [...] o pow. [...] ha położonej w obrębie ewidencyjnym L. w gminie K.
Jednocześnie ze skargą wszyscy skarżący złożyli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, rozszerzony następnie o ustanowienie adwokata wskazując, że utrzymują się z niskich emerytur i nie są w stanie ponieść kosztów postępowania w sprawie.
Mikołaj H. w uzasadnieniu wniosku wskazał, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej z uwagi na zaciągnięcie i spłacanie kredytów w dwóch bankach. Wnioskodawca oświadczył, że wspólnie z żoną zaciągnął kredyt hipoteczny na kwotę 284 685,45 zł którego rata miesięczna wynosi 993,98 zł i kredyt gotówkowy na kwotę 154 500 zł, którego rata miesięczna wynosi 2 107,94 zł. Wskazał, że kredyt hipoteczny został zaciągnięty na zakup mieszkania dla córki która z dwójką dzieci znalazła się w bardzo trudnej sytuacji rodzinnej w wyniku rozwodu, a kredyt gotówkowy został przeznaczony na spłatę zadłużenia związanego z nieruchomością skarżącego i Jego żony. Skarżący podał, że aktualnie miesięczne raty kredytów wynoszą 5 200 zł i więcej w zależności od kursu franka szwajcarskiego. Wnioskodawca oświadczył, że posiada dom o pow. 180 m2 i nieruchomość rolną o pow. 0,4660 ha w 1/6 części, a także ośmioletni samochód osobowy Opel Vectra 1,8. W oświadczeniu o dochodach wnioskodawca wskazał, że uzyskuje miesięczne dochody z tytułu umowy o pracę w kwocie 3 634,18 zł, z działalności gospodarczej w kwocie 4 050 zł, a żona otrzymuje emeryturę w kwocie 2 306 zł netto miesięcznie.
Zasadą wynikającą z art. 199 ustawy dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1271 ze zm.) - dalej p.p.s.a, jest ponoszenie przez strony kosztów postępowania związanych z ich udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
W myśl art. 245 § 1 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1), w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2). Oznacza to, że instytucja zwolnienia od kosztów sądowych ma charakter wyjątkowy i jest stosowana tylko w przypadkach osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, które nie uzyskują jakichkolwiek dochodów lub których dochody są bardzo ograniczone i pozwalają na zaspokojenie tylko podstawowych potrzeb życiowych.