Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Kielcach Małgorzata Długońska po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E.W. o przyznanie prawa pomocy przez ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi E. W. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wójta Gminy w przedmiocie naruszenia stosunków wodnych postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
Wyrokiem z dnia 15 września 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach po rozpoznaniu skargi E. W. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wójta Gminy w przedmiocie naruszenia stosunków wodnych umorzył postępowanie w części dotyczącej zobowiązania organu do wydania decyzji; stwierdził przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wójta Gminy; stwierdził, że przewlekłe prowadzenie postępowania nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa; oddalił wniosek o wymierzenie organowi grzywny; zasądził od Wójta Gminy na rzecz E. W. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
E. W. złożył w dniu 2 listopada 2016 r. formularz urzędowy PPF, wnosząc o przyznanie prawa pomocy przez ustanowienie adwokata.
Ze złożonego formularza wynika, że skarżący ma 84 lata, jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z żoną i dorosłym synem. Wnioskodawca pobiera emeryturę w wysokości 1496 zł, jego żona emeryturę w wysokości 1045 zł, a syn rentę w wysokości 835 zł, co daje w sumie miesięczny dochód w wysokości 3366 zł netto. Skarżący nie wykazał innego majątku oprócz domu wielkości pow. 110 m.kw. Jego syn posiada samochód marki [...] o wartości około 12 tysięcy złotych. Skarżący podał następujące comiesięczne wydatki strony to: 300 zł - koszty mieszkania, 200 zł opłaty za media, 150 zł koszty leczenia.
Regulacje postępowania sądowoadministracyjnego pozwalają skarżącym, nie posiadającym wystarczających środków finansowych koniecznych do ochrony ich interesu prawnego na ubieganie się o przyznanie tzw. prawa pomocy. Zgodnie z treścią art. 245 § 1, § 2 i § 3 oraz art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz.718), zwanej dalej "p.p.s.a." przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie zastępcy procesowego m.in. adwokata, radcy prawnego, następuje gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków, albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie zastępcy prawnego, następuje gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny należy rozumieć takie zachwianie sytuacji i bytowej wnioskodawcy, iż nie byłby on w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 marca 2005 r., sygn. akt: II FZ 137/05, niepub.).
Instytucja prawa pomocy ma zatem na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Zasadą jest bowiem, że strona powinna partycypować w kosztach postępowania. Stanowi o tym art. 199 p.p.s.a., zgodnie z którym koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie ponoszą strony, od której to zasady instytucja przyznania prawa pomocy stanowi wyjątkowe odstępstwo. Strona składając wniosek o przyznanie prawa pomocy zobowiązana jest przedstawić wszelkie okoliczności dowodzące, że mimo podjęcia wszelkich starań, nie jest w stanie, ze względu na swoją sytuację majątkową i rodzinną, ponieść jakichkolwiek, czy też pełnych kosztów postępowania.