Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska po rozpoznaniu w dniu 22 września 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi T. S. na bezczynność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Opolu w przedmiocie prawa do emerytury postanawia: odrzucić skargę.
Pismem z dnia 28 maja 2014 r. T.S. wniosła skargę na bezczynność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Opolu w przedmiocie prawa do emerytury, polegającą na niewydaniu decyzji przyznającej skarżącej należne jej świadczenie emerytalne.
Odpowiadając na skargę Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Opolu wniósł o jej odrzucenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga na bezczynność podlega odrzuceniu, bowiem sprawa nie należy do kognicji sądów administracyjnych.
W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, że sprawy ubezpieczeniowe mają złożony charakter. Z jednej strony występuje w nich charakterystyczne dla stosunków administracyjnych podporządkowanie jednostki organowi administracji publicznej, który rozstrzyga w sposób władczy o jej prawach i obowiązkach z zakresu ubezpieczeń społecznych, a zatem uprawniony jest wniosek, że są to sprawy administracyjne w znaczeniu materialnym, co może sugerować właściwość sądu administracyjnego. Do właściwości sądu administracyjnego należy bowiem kontrola działalności administracji publicznej w sprawach rozstrzyganych w drodze indywidualnych decyzji administracyjnych i innych aktów z zakresu administracji publicznej (art. 3 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm., dalej: P.p.s.a.).
Nie można jednak zapomnieć, że art. 184 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, iż sądy administracyjne kontrolują działalność administracji publicznej tylko w zakresie określonym w ustawie. A zatem należy zbadać, w jaki sposób ustawodawca ukształtował prawo do sądu w sprawach ubezpieczeniowych. Wynik tego ustalenia ma bowiem podstawowe znaczenie dla oceny dopuszczalności złożonej w sprawie niniejszej skargi na bezczynność, w której poddano kontroli tutejszego Sądu niewydanie przez organ rozstrzygnięcia w sprawie prawa do emerytury.
Wyjaśnienie tego zagadnienia wymaga sięgnięcia do podstawowego aktu z zakresu ubezpieczeń społecznych, tj. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442, z późn. zm., dalej: u.s.u.s.) oraz do regulacji procesowych zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego. Z analizy tych aktów prawnych wynika, że sprawy ubezpieczeniowe ukształtowano jako sprawy cywilne w znaczeniu formalnym (procesowym). Podstawową regulacją w tym zakresie jest art. 83 ust. 1 i 2 u.s.u.s., zgodnie z którym w sprawach dotyczących zgłaszania do ubezpieczeń społecznych; przebiegu ubezpieczeń; ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek; ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek; ustalania uprawnień do świadczeń z zakresu ubezpieczenia społecznego oraz wymiaru tych świadczeń, istnieje możliwość wniesienia odwołania od decyzji organu rentowego do właściwego sądu, w terminie i według zasad uregulowanych w Kodeksie postępowania cywilnego. Wskazany przepis art. 83 ust. 2 u.s.u.s. ustanawia zatem podstawową zasadę weryfikacji decyzji ostatecznych wydawanych w przedmiocie ubezpieczeń społecznych przez sąd powszechny, orzekający na skutek wniesionego odwołania.