Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi L. D., B. G., L. K. i M. S. na bezczynność Wojewody Opolskiego w przedmiocie wydania zarządzenia zastępczego stwierdzającego wygaśnięcie mandatów radnych postanawia odrzucić skargę.
Pismem z dnia 14 października 2022 r. L. D., B. G., L. K. i M. S. (zwani też dalej skarżącymi) złożyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę na bezczynność Wojewody Opolskiego w przedmiocie wydania zarządzenia zastępczego stwierdzającego wygaśnięcie mandatów radnych. Skarżący wyjaśnili, że pismem z dnia 5 lipca 2021 r. zawiadomili Wojewodę Opolskiego o naruszeniu przepisów w Gminie [...], a mianowicie art. 24d ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (obecnie: Dz. U. z 2022 r. poz. 559, z późn. zm. - dop. Sądu), zwanej dalej "u.s.g.", zgodnie z którym wójt nie może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej. Tymczasem Burmistrz [...] wielokrotnie w latach 2019 i 2020 zawierał umowy cywilnoprawne z dwoma radnymi. Zdaniem skarżących takie postępowanie Burmistrza jest niezgodne z prawem i powinno skutkować wygaszeniem mandatu obu radnych. Wobec tego skarżący wystąpili do organu nadzoru, jakim jest Wojewoda Opolski, ale ten udzielił odpowiedzi negatywnej, powołując się na swoją ocenę charakteru prawnego zawartych umów, wykluczający zastosowanie art. 24d u.s.g. Powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i przepisy Konstytucji RP oraz art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, wywiedli, że wykładania celowościowa i systemowa art. 24 u.s.g. nakazuje przyjąć, że przepis ten jest jednym ze skierowanych do radnego gminy zakazów, których naruszenie jest obwarowane sankcją wygaśnięcia mandatu, jest przepisem antykorupcyjnym, ma zapobiegać sytuacjom, kiedy radny gminy będzie wykonywał pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z gminą, w której uzyskał mandat. Nie godząc się ze stanowiskiem Wojewody, skarżący ponownie wystąpili z żądaniem podjęcia działań zmierzających do usunięcia dostrzeżonego naruszenia prawa. Zarzucili Wojewodzie Opolskiemu bezprawne zachowanie i pozostawanie w rażącej bezczynności w powyższym zakresie.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda Opolski wniósł o jej odrzucenie. Wyjaśnił, że bezczynność organu w zakresie braku wydania zarządzenia zastępczego nie stanowi podstawy do wniesienia do sądu skargi i zainicjowania postępowania sądowoadministracyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:
Skarga podlega odrzuceniu.
Zgodnie z treścią art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.), dalej zwanej "P.p.s.a.", kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które przysługuje zażalenie;
4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (K.p.a.), postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, postępowań, o których mowa w dziale V w rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw;