Kognicja Sądu administracyjnego w postępowaniu wywołanym skargą na bezczynność organu jest ograniczona do badania, czy organ miał wynikający z prawa obowiązek wydania aktu lub dokonania czynności; czy dokonał tej czynności w terminie określonym w art. 35 par. 3 lub 4 Kpa; czy Strona dopełniła wymogów z art. 37 Kpa i czy po wytoczeniu skargi nie zaszły przesłanki umorzenia postępowania. W postępowaniu tym Sąd ten nie może badać w szczególności zagadnień merytorycznych, które legły u źródeł wniosku.
Zagadnienia te będą bowiem przedmiotem badania organów administracji publicznej, a poddane kognicji sądu administracyjnego zostaną dopiero w przypadku wytoczenia skargi na decyzję merytoryczną organu odwoławczego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Jana C. na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Z. w przedmiocie pozwolenia na budowę; postanawia postępowanie umorzyć, (...).
W piśmie z dnia 24 lipca 2003 r. /nadanym w urzędzie pocztowym dnia 21 sierpnia 2003 r./ Jan C. wniósł skargę na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Z. i (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, wnosząc o "spowodowanie działań prawnych zmierzających do doprowadzenia do zgodnego z prawem działania właściwych Organów Nadzoru Budowlanego w związku z pozaprawnym użytkowaniem nieruchomości przy ul. K. 5 w Z., będącej własnością Andrzeja R.".
W uzasadnieniu Skarżący podniósł, że dnia 24 stycznia 2003 r. złożył Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego wniosek, wskazujący na samowolę budowlaną na działce nr 583 obr. 93 ark. 3 w Z., stanowiącej własność Andrzeja R. Samowola polegać miała na: nadbudowaniu na istniejących obiektach konstrukcji stalowo - szklanej, użytkowanej jako szklarnia, o pow. ok. 100 m2; wykonaniu tuneli foliowych o pow. ok. 80 m2; użytkowaniu owej nieruchomości niezgodnie z planem zagospodarowania miasta Z., bez wymaganego w tym zakresie pozwolenia. PINB udzielił odpowiedzi, że nie stwierdził wybudowania na tej nieruchomości "krematorium osiedlowego" i że sprawa jest prowadzona przez organ architektoniczno-budowlany przy Starostwie w Z. WWINB udzielił odpowiedzi, że nie jest zwierzchnikiem PINB i nie jest uprawniony do rozpatrzenia skargi na działalność tego organu. Mimo prawidłowego zawiadomienia: Starostwa Powiatowego w Z. - Wydziałów: Budownictwa i Architektury oraz Ochrony Środowiska, Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego i Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, do dnia wywiedzenia skargi organy te nie podjęły żadnych czynności zmierzających do rozstrzygnięć prawnych dla usunięcia przedstawianych nieprawidłowości - w szczególności nie podjęły działań wskazanych w art. 65 par. 1 Kpa.
Decyzją z dnia 18 września 2003 r. - (...) Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Z. na podstawie art. 40 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo Budowlane /Dz.U. 1974 nr 38 poz. 229 ze zm./ nakazał Andrzejowi R. doprowadzenie wykonanych robót związanych z wybudowaniem szklarni na budynkach: gospodarczym i garażowym przy ul. K. 5 w Z. do stanu zgodnego z prawem przez: wykonanie prac naprawczych i uzupełniających zawartych w punkcie 9 opracowania "Ocena techniczna z projektem przebudowy" autorstwa inż. M. R. Z., stanowiącego załącznik do niniejszej decyzji w terminie do 31.12.2003 r.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Ustawodawca wprowadził zasadę załatwiania bez zbędnej zwłoki /art. 35 par. 1 i 2 Kpa; Z. Janowicz "Kpa - komentarz" Wyd. Prawnicze PWN 1999 str. 154/. W przypadku sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego załatwienie sprawy winno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwu miesięcy od dnia wszczęcia postępowania /art. 35 par. 3 Kpa/.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego i doktrynie utrwalonym jest pogląd, że rozpoznając skargę na bezczynność organu administracji publicznej, Sąd orzeka z uwzględnieniem stanu faktycznego i prawnego sprawy ustalonego w dniu wydania orzeczenia /postanowienie NSA z dnia 23 września 1986 r.- IV SAB 8/86 - ONSA 1986 Nr 2 poz. 50, OSP 1988 z. 4 poz. 87, akceptowane przez Z. Janowicza - op. cit. str. 617 oraz w: "Kpa z orzecznictwem NSA, SN i TK" w opracowaniu Zespołu Sędziów NSA pod red. R. Hausera - Wyd. Prawnicze 1985 str. 508 t. 18/.