Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2015 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata lub radcy prawnego w sprawie z jego skargi na bezczynność Komendanta Wojewódzkiego Policji [...] w przedmiocie usunięcia punktów z ewidencji kierowców - postanawia - I. przyznać wnioskodawcy prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, II. odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata.
Wyrokiem z dnia 4 listopada 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie oddalił skargę Z. P. na bezczynność Komendanta Wojewódzkiego Policji [...] w przedmiocie usunięcia punktów w ewidencji kierowców.
W terminie do zaskarżenia powyższego orzeczenia Z. P. złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata lub radcy prawnego. Wskazał, że wraz z żoną i dwójką synów (19 i 20 lat) mieszka w domu o pow. 130 m.kw. Rodzina utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę otrzymywanego przez żonę wnioskodawcy, wynoszącego 3000 zł. Jako obciążenia domowego budżetu skarżący wskazał: rata kredytu - 1800 zł, utrzymanie studiującego syna - 600 zł, opłaty za media - 1100 zł, leczenie i rehabilitacja - 500 zł.
Uznając, że oświadczenie to zawiera zbyt małą ilość danych potrzebnych do rozpoznania wniosku wezwano składającego go do jego uzupełnienia. Odpowiadając na powyższe wnioskodawca podał, że od kilku miesięcy nie uzyskuje żadnych dochodów. Także synowie nie posiadają żadnego dochodu, pozostając na utrzymaniu swojej matki. Skarżący podniósł, że w 2006 r. zaciągnął kredyt hipoteczny na budowę domu, jednak w związku z udarem od marca 2015 r. zaprzestał uiszczania rat związanych ze spłatą powyższego zobowiązania. Podkreślił, że obecnie komornik sądowy rozpoczął procedurę zmierzającą do sprzedaży jego domu. Ponadto zajęte zostało pobierane przez żonę wynagrodzenie za pracę (co potwierdza nadesłane pismo komornika sądowego datowane 17 grudnia 2015 r.), a wolna od tego zajęcia kwota 1750 zł z pewnością pozbawia go możliwości zapewnienia profesjonalnej pomocy w postępowaniu.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Do ponoszenia wszelkich powstałych w postępowaniu sądowym kosztów obowiązane są jego strony, a zasadę tę ustanawia art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm), zwanej w dalszej części "P.p.s.a." Wyjątkiem od powyższego jest instytucja prawa pomocy, mająca na celu wsparcie osób pozostających w trudnej sytuacji materialnej, tak aby mogły realizować swoje prawa na drodze sądowej. Przesłanki udzielenia przedmiotowego wsparcia ustanowione zostały w art. 246 § 1 pkt 1 i pkt 2 P.p.s.a. Pierwszy ze wskazanych przepisów, dotyczący prawa pomocy w całkowitym zakresie (tj. obejmującym zarówno ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika, jak i zwolnienie od kosztów sądowych) stanowi, że jest nią niemożność poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast wedle drugiego, odnoszącego się do wsparcia częściowego (tj. obejmującego zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub też tylko ustanowienie adwokata,) przesłanką tą jest niemożność poniesienia pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Obydwie przedstawione wyżej regulacje wskazują wprost, że to strona postępowania sądowego obowiązana jest wykazać, że spełnia warunki otrzymania przedmiotowej pomocy. Dlatego też to wnioskodawca winien zobrazować w sposób pełny swoją sytuację rodzinną i majątkową, by możliwe było orzekanie w przedmiocie zgłoszonego przez niego żądania. Jeśli zaś zostanie wezwany - w trybie art. 255 P.p.s.a. - do uzupełnienia pierwotnie podanych danych, wówczas winien podjąć z Sądem właściwą współpracę i podać wszystkie wymagane od niego informacje. W przeciwnym wypadku musi liczyć się z tym, że Sąd będzie uprawniony do przyjęcia, iż nie wykazał on istnienia sytuacji kwalifikującej go do uzyskania wsparcia, o które się ubiega.