Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Wyłącznymi przesłankami przyznania prawa pomocy są okoliczności związane z sytuacją majątkową. Inne pozaprawne przesłanki, związane choćby z charakterem sprawy, nie mają znaczenia dla oceny wniosku.
Sprzeciw nie zasługuje na uwzględnienie albowiem postanowienie referendarza sądowego nie narusza prawa. Referendarz wykazał, że nie została spełniona przesłanka do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów sądowych poprzez zwolnienie z obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od skargi.
W uzasadnieniu kwestionowanego postanowienia wskazano, że skarżący wraz z żoną uzyskuje stały miesięczny dochód z gospodarstwa rolnego w wysokości 1.500 zł, a ponadto, że gospodarstwo rolne oraz las zaspokaja potrzeby bytowe rodziny, co także stanowi wymierną wartość finansową. Zaznaczono także, że posiadanie majątku, szczególnie nieruchomości (dom, gospodarstwo rolne), zwierząt hodowlanych i maszyn rolniczych wyklucza w zasadzie możliwość przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Ponadto wywiedziono, że sposób, w jaki jest wykorzystywany majątek nie może mieć wpływu na ocenę, czy dana osoba posiada dostateczne środki na uiszczenie wpisu. Za istotne uznano natomiast, że posiadany majątek może przynosić potencjalne pożytki. Podkreślono, że strona, która dysponuje wolnymi od obciążeń składnikami majątku, powinna sama bez pomocy państwa pokrywać wydatki związane ze swoim udziałem w sprawie.
W ocenie Sądu zgodzić się należy z argumentacją zawartą w zaskarżonym postanowieniu referendarza sądowego z dnia 5 grudnia 2018 r. Podkreślić należy, że stan majątkowy to nie tylko zasób gotówki znajdujący się w posiadaniu strony, lecz również środki finansowe ulokowane w majątku ruchomym i nieruchomym (por. m.in. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 października 2004 r., sygn. akt FZ 454/04, postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 maja 2012 r., sygn. akt II FZ 390/12; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt I OZ 144/11, orzeczenia.nsa.gov.pl). Należy zatem przyjąć, że strona, która dysponuje wolnymi od obciążeń składnikami majątku, takimi jak gospodarstwo rolne, jest w stanie bez pomocy państwa pokryć wydatki związane ze swym udziałem w sprawie. Z kolei sam fakt wprowadzenia ograniczeń w handlu ziemią nie może wprost przekładać się na brak możliwości należytego wykorzystywania posiadanego gospodarstwa rolnego, zwłaszcza jeżeli skarżący nie wykazał, iż podejmował próby uzyskiwania z niego jakiegoś dochodu, a działania te nie przyniosły wymiernego efektu.
Skarżący na etapie sprzeciwu nie przedstawił żadnej argumentacji (ani nie załączył dokumentów), która mogłaby skutecznie podważyć ocenę jego wniosku o przyznanie prawa pomocy, dokonaną w zaskarżonym postanowieniu. Podkreślenia wymaga, że to na stronie spoczywa ciężar udowodnienia, że jej sytuacja ekonomiczna uzasadnia przyznanie prawa pomocy we wnioskowanym zakresie, bądź też nastąpiła zmiana tej sytuacji w stopniu uzasadniającym przyznanie jej prawa pomocy pomimo poprzedniej negatywnej oceny zasadności wniosku (v. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2015 r., sygn. II OZ 1174/15 - dostępny na http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Trafnie zwrócono uwagę, na fakt, że W. S. od lat, realizując swoje konstytucyjne prawo dostępu do informacji na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1330), kieruje do Sądu liczne wnioski o przyznanie prawa pomocy. Skoro więc W. S. decyduje się na prowadzenie sprawy przed Sądem to powinien liczyć się z kosztami takiego postępowania i zapewnić sobie w tym celu niezbędne środki. Jeśli środków na ten cel skarżący nie zabezpieczył i twierdzi, że ich nie posiada, to nie oznacza, że należy mu je przyznać w ramach prawa pomocy.
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że nie było podstaw faktycznych i prawnych do przyznania skarżącemu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie, wobec czego zaskarżone sprzeciwem postanowienie starszego referendarza sądowego należy utrzymać w mocy.
Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. w zw. z art. 260 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.