Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Łukasz Krzycki po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. L. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie rozpoznania skargi z dnia [...] maja 2020 r. na nieprawidłowości w przetwarzaniu danych osobowych postanawia: odrzucić skargę.
Pismem z [...] sierpnia 2020 r. M. L., zwany dalej "Skarżącym", wniósł do Sądu skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ w przedmiocie rozpoznania jego skargi z [...] maja 2020 r. na nieprawidłowości w przetwarzaniu danych osobowych.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Z jej treści wynika także, że postanowieniem z dnia [...] lipca 2020 r. (doręczonym w dniu [...] lipca 2020 r. - tak urzędowe poświadczenie doręczenia, k. 26 akt administracyjnych sprawy) odmówił wszczęcia postępowania w niniejszej sprawie. Natomiast skargę nadano do organu 6 sierpnia 2020 r.
Sąd zważył, co następuje:
Sądy administracyjne, stosownie do art. 1 § 1 i 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 137, ze zm.), sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zasadą jest, że kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, ze zm), kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ w przypadkach określonych w pkt 1-4 tego przepisu.
W myśl natomiast art. 149 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd uwzględniając skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4, zobowiązuje go do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa oraz stwierdza, że organ dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania (§ 1 pkt 1-3). Jednocześnie sąd stwierdza czy przewlekłe prowadzenie postępowania miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa (§ 1a).
Podkreślić należy, że z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 czerwca 2020 r. o sygn. akt II OPS 5/19, dalej jako "Uchwała", wynika, że wniesienie skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania po jego zakończeniu przez organ administracji publicznej poprzez wydanie decyzji ostatecznej stanowi przeszkodę w merytorycznym rozpoznaniu takiej skargi przez sąd administracyjny w zakresie rozstrzygnięcia podjętego na podstawie art. 149 § 1 pkt 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W uzasadnieniu uchwały podniesiono, że zasadniczym celem skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania jest doprowadzenie do usunięcia stanu przewlekłości, dlatego też za niedopuszczalną należy uznać skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ wniesioną po zakończeniu postępowania administracyjnego. Odmienne rozumowanie oznaczałoby, że środek ten zamiast w swoim celu zmierzać do likwidacji stanu przewlekłości, powiązany byłby zasadniczo z celem wykraczającym poza zakres postępowania administracyjnego, a więc z dążeniem do uzyskania prejudykatu.
Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że kontrolowany w wyniku skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ stan rzeczy musi być w dacie wniesienia skargi aktualny, nie zaś historyczny. W takim ujęciu skarga na przewlekłe prowadzenie postępowania jest skargą na naruszający prawo stan postępowania administracyjnego, w którym mimo upływu określonego prawem terminu właściwego dla załatwienia indywidualnej sprawy, rozstrzygnięcie nie zostało wydane, co skutkowało złożeniem ponaglenia. Naczelny Sąd Administracyjny jednoznacznie stwierdził, że przyjęcie koncepcji nielimitowanego żadnym terminem prawa do złożenia skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania jest nie do zaakceptowania z kilku względów. Po pierwsze, pozostaje w sprzeczności z istotą skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania stanowiącej inicjowany na drodze sądowej protest wobec stanu bezczynności rozumianego w sposób określony art. 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.), zwanej dalej "K.p.a.". Po wtóre, dopuszczenie otwartego terminu do wniesienia danej skargi narusza przyjęty w procedurze administracyjnej i sądowoadministracyjnej system wnoszenia środków zaskarżenia co do zasady ograniczonych terminem. Końcowo, Naczelny Sąd Administracyjny pokreślił, że równie ważny jest praktyczny wymiar przyjęcia otwartego terminu do złożenia skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania, w wyniku przyjęcia którego zarówno w kilkanaście, jak i w kilkadziesiąt lat po zakończeniu postępowania i załatwieniu sprawy, dopuszczalne byłoby prawo do skargi na bezczynność.
W związku z powyższym skoro Skarżący wniósł skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ już po wydaniu w dniu [...] lipca 2020 r. postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania i jego doręczeniu [...] lipca 2020 r., należało uznać, że stanowi to przeszkodę w merytorycznym rozpoznaniu skargi.
Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.