Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Jezielska po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2019 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku M. K. o wymierzenie Wojewodzie grzywny w trybie art. 55 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanawia 1. wymierzyć Wojewodzie grzywnę w wysokości 100 zł (sto złotych) za nieprzekazanie skargi; 2. zasądzić od Wojewody na rzecz wnioskodawczyni kwotę 480 zł (czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. WSA/post.1 - sentencja postanowienia
Pismem z dnia 27 maja 2019r., które wpłynęło do Sądu w dniu 28 maja 2019r., M. K. (dalej jako: wnioskodawczyni), reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła wniosek o wymierzenie grzywny Wojewodzie "[...]" (dalej jako: Wojewoda) za nieprzekazanie skargi na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.
W odpowiedzi na wniosek Wojewoda wyjaśnił, że przedmiotowe postępowanie dotyczy trzech wniosków skarżącej, w tym z dnia 12 września 2016r. o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego na dziecko S. K. za okres od dnia 9 stycznia 2017r. do dnia 8 kwietnia 2017r. Podano, że wnioski te zostały przekazane Wojewodzie w dniu 14 maja 2018r. Z uwagi na niezałatwienie sprawy w ustawowych terminach pismami z dnia 22 czerwca 2018r., a następnie z dnia 5 listopada 2018 r. wnioskodawczyni została zawiadomiona o wyznaczeniu nowego terminu rozpatrzenia jej wniosków - odpowiednio do dnia 5 października 2018r., a następnie do dnia 22 stycznia 2019r. Podano, że wniesione w dniu 23 stycznia 2019r. przez wnioskodawczynię ponaglenie oraz skarga na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania dotyczącego przedmiotowych wniosków wraz z aktami sprawy zostały przekazane do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O., które w dniu "[...]" wydało postanowienie w tej kwestii. Podano, że odnośnie do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego Wojewoda, po analizie zgromadzonej dokumentacji, przekazał go zgodnie z pierwszeństwem do rozpatrzenia do belgijskiej instytucji ds. świadczeń rodzinnych, o czym pismem z dnia 24 stycznia 2019r. zawiadomił skarżącą. W dniu 20 marca 2019r. wysłano ponaglenie do zagranicznej instytucji właściwej ds. świadczeń rodzinnych, jednakże odpowiedź z instytucji belgijskiej nie wpłynęła, a tym samym, postępowanie w tej sprawie nadal toczy się.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym (t.j. Dz.U. z 2018r., poz. 1302 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.) skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Stosownie zaś do art. 54 § 2 p.p.s.a. organ przekazuje skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. Natomiast w razie niezastosowania się przez organ do obowiązku przekazania w terminie skargi, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny (art. 55 § 1 p.p.s.a.).
Podnieść należy, że grzywna wymierzana w trybie art. 55 § 1 p.p.s.a. ma charakter mieszany, tj. dyscyplinująco-restrykcyjny. Kara finansowa służy zapobieganiu naruszeniom prawa przez organ w przyszłości. Rolą grzywny jest jednocześnie ukaranie organu za jego nieprawidłowe działania. W ten sposób organ ponosi odpowiedzialność za uniemożliwienie albo utrudnienie realizacji prawa do sądu. Sfomułowanie "sąd może orzec o wymierzeniu grzywny", użyte w § 1 powołanego przepisu wskazuje, że wymierzenie grzywny nie jest obligatoryjne i kwestia ta pozostawiona jest uznaniu sądu. Przy rozstrzygnięciu wniosku Sąd bierze pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, tj.: przyczyny niewypełnienia obowiązków, czy zobowiązany wyjaśnił powody niedotrzymania terminu. Wymierzona grzywna stanowi więc sankcję za naruszenie podstawowego prawa jednostki do rozpatrzenia sprawy sądowoadministracyjnej bez nieuzasadnionej zwłoki, a jej wymierzenie - jak wskazano wyżej - pełni nie tylko funkcję represyjną, ale ma ono także funkcję prewencyjną i służy zapobieganiu naruszeniom prawa w przyszłości.