Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Miron Marek Stojanowski po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi K.J. na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w sprawie o sygn. akt II SAB/Wa 597/20 w sprawie ze skargi K.J. na bezczynność Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie wydania zaświadczenia postanawia: odrzucić skargę na przewlekłość postępowania.
K.J. pismem z dnia 25 maja 2021 r. (które wpłynęło do NSA dnia 1 czerwca 2021 r.) wniósł skargę na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w sprawie o sygn. akt II SAB/Wa 597/20 (poprzednio: II SAB/Wa 242/20) w sprawie z jego skargi na bezczynność Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie wydania zaświadczenia.
Z akt sprawy wynika, że skarga K.J. wpłynęła do WSA w Warszawie w dniu 7 maja 2020 r. Następnie zarządzeniem z dnia 11 maja 2020 r. sprawa została zarejestrowana, nadano jej sygnaturę, symbol oraz wyznaczono sędziego sprawozdawcę. Z kolei zarządzeniem z dnia 13 lipca 2020 r. skierowano sprawę na posiedzenie niejawne. Postanowieniem z tego samego dnia, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie umorzył postępowanie sądowoadministracyjne. W uzasadnieniu wskazał, że skarżący w treści pisma z dnia 2 czerwca 2020 r. oświadczył, że cofa skargę w niniejszej sprawie.
Postanowieniem z dnia 18 września 2020 r., sygn. akt II SAB/Wa 242/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu zażalenia skarżącego, w ramach autokontroli uchylił zaskarżone postanowienie z dnia 13 lipca 2020 r. Zdaniem Sądu, wniosek skarżącego dotyczył jedynie umorzenia postępowania w zakresie zobowiązania organu do załatwienia sprawy.
Zarządzeniem z dnia 12 października 2020 r. sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt II SAB/Wa 597/20, nadano jej symbol oraz wyznaczono sędziego sprawozdawcę. Następnie zarządzeniem z dnia 24 listopada 2020 r. skierowano sprawę do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 grudnia 2020 r. Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2020 r., sygn. akt II SAB/Wa 597/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę skarżącego na bezczynność Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie wydania zaświadczenia.
W tych okolicznościach skarżący wniósł skargę na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2018 r., poz. 75) skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu nastąpiła przewlekłość postępowania, wnosi się w toku postępowania w sprawie. Jednocześnie przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. są środkiem egzekwowania konstytucyjnego prawa każdego do rozpoznania jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, prawa do osądzenia tej sprawy, którą wniesie pod Sąd (tak też Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 20 stycznia 2012 r., I OPP 84/11). Tak więc nie mogą służyć jako swoisty środek odwoławczy, którym strona będzie mogła zainicjować bądź też wszcząć postępowanie w sprawie. Skarga na przewlekłość postępowania stanowi doraźną interwencję przeciwdziałającą niezasadnie przedłużającemu się postępowaniu sądowemu. Jest zatem środkiem prawnym egzekwującym rozpoznanie sprawy przez Sąd - jej funkcją jest przede wszystkim wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego biegu (por. postanowienie NSA z dnia 21 lipca 2011 r., I OPP 50/11, LEX nr 852830). Skarga na przewlekłość postępowania ma zapewnić szybką reakcję na trwającą zwłokę w czynnościach sądu, a więc spełni swoją rolę jedynie wtedy, gdy zostanie wniesiona w toku postępowania (zob. postanowienie NSA z 4.06.2013 r. II FPP 3/13).
Oznacza to, że skarga na przewlekłość postępowania jest dopuszczalna jedynie w toku postępowania w sprawie, której dotyczy, bowiem zasadniczym celem tej skargi jest usunięcie stanu przewlekłości i spowodowanie rozpoznania toczącej się sprawy. W związku z tym stwierdzić należy, że niedopuszczalne jest zarówno wniesienie skargi na przewlekłość postępowania po prawomocnym zakończeniu postępowania, jak również przed jego wszczęciem.
Z akt sprawy wynika, że postępowanie sądowe w sprawie o sygn. akt II SAB/Wa 597/20 zostało zakończone prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 grudnia 2020 r. Z powyższych względów skarga na przewlekłość postępowania w tej sprawie jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu.
W tym stanie rzeczy, Naczelny Sąd Administracyjny - na podstawie art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 2 powołanej ustawy w związku z art. 178 i art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) - odrzucił skargę na przewlekłość postępowania.