1. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny realizuje wynikające z art. 90e ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej /Dz.U. 1996 nr 11 poz. 62 ze zm./ zadania o charakterze władczym, a zatem w tym zakresie Fundusz działa jako wymieniony w art. 1 pkt 2 Kpa inny podmiot powołany z mocy prawa do załatwienia spraw administracyjnych.
2. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest samodzielną jednostką gospodarczą, wykonującą w zakresie określonym w ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej /Dz.U. 1996 nr 11 poz. 62 ze zm./ zadania z zakresu administracji państwowej i w tym zakresie, o ile przepisy szczególne /z powołanej ustawy/ nie stanowią inaczej, powinny w postępowaniu przed nim znaleźć zastosowanie przepisy Kpa i w dalszej kolejności w postępowaniu przed sądem przepisy ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
3. "Ustalenie opłaty", o której mowa w art. 90e ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej /Dz.U. 1996 nr 11 poz. 62 ze zm./ należy do spraw, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, a że przy tym ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej /Dz.U. 1996 nr 11 poz. 62 ze zm./ nie przewiduje, aby od tego typu "wezwań do zapłaty" przysługiwało odwołanie, to w sprawie miał zastosowanie, art. 34 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Zygmunta G. na wezwanie do zapłaty wystawione przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny z dnia 18 września 1998 r. (...) w związku z niedopełnieniem obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego samochodu postanawia - odrzucić skargę.
Komenda Rejonowa Policji w O. poinformowała Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny /UFG/, iż w trakcie kontroli drogowej w dniu 22 marca 1998 r. stwierdzono, iż A. T. G. kierujący pojazdem marki PF 125p. (...) nie okazał dokumentu potwierdzającego zawarcie w 1998 r. umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu. W związku z powyższym UFG po uprzednim ustaleniu, że samochód powyższy został nabyty przez Zygmunta G. - ojca Adama - w dniu 29 października 1997 r., dwoma wezwaniami do zapłaty z dnia 18 września 1998 r., doręczonymi w dniu 8 października 1998 r., wezwał do zapłaty opłaty za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w kwotach 2.000 zł za 1997 r. i 3.200 zł za 1998 r.
Z akt sprawy nie wynika aby Z. G. był powiadomiony o prowadzonym postępowaniu, bądź wezwany do zapoznania się z aktami sprawy. Wezwania zaś, jak podano, nie podlegają zaskarżeniu w trybie instancyjnym i są ostateczne. Brak też w nich jakiejkolwiek wzmianki o możliwości skierowania sprawy na drogę sądową. Po otrzymaniu wezwań Z. G. w pismach z dnia 20 października i 24 listopada 1998 r. podał, że rzeczywiście nie zapłacił składki za okres 28 listopada 1997 r. - 27 listopada 1998 r., zaś żądanie zapłaty składki za 1998 r. w sytuacji, gdy samochód ten w dniu 16 marca 1998 r. darował synowi, który z kolei samochód ten w dniu 10 kwietnia 1998 r. sprzedał, jest bezpodstawne. W pismach tych nadmieniono, iż samochód ten nie był dopuszczony do ruchu.
Z akt sprawy wynika, że w 2000 r. była prowadzona egzekucja administracyjna zobowiązań Z. G. wobec UFG z wynagrodzenia za pracę oraz, że w postępowaniu tym było wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w O. w dniu 17 maja 2000 r. postanowienie odmawiające zawieszenia postępowania egzekucyjnego. W dniu 19 marca 2001 r. wpłynęło do Naczelnego Sądu Administracyjnego pismo datowane na 15 marca 2001 r. zatytułowane "skarga na działanie Funduszu naruszające obowiązujące prawo". W uzasadnieniu zarzucono, iż wystawienie wezwania do zapłaty i to bez prawa zaskarżenia tego wezwania jest niezgodne z obowiązującymi w Polsce normami prawnymi i narusza prawo o dwuinstancyjności postępowania. Ponadto ponowiono argumentację zawartą w dwóch pismach /z października i listopada/ 1998 r., iż samochód nie był dopuszczony do ruchu i w dniu kontroli nie był już własnością skarżącego oraz, że jego zdaniem nie dopełnił obowiązku ubezpieczenia jedynie w 1997 r. Na zakończenie Z. G. podał, iż wobec tego, iż żadna instytucja nie chciała rozpatrzyć jego sprawy nie czuje się związany terminami do złożenia skargi. Na żądanie Sądu skarżący wyjaśnił, iż jego skarga dotyczy czynności wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, a naruszenie prawa polega na nałożeniu obowiązków na niego w sposób niezgodny z Kpa.
W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie wyrażając pogląd, iż w odniesieniu do UFG nie mają zastosowania ani przepisy Kpa ani też Ordynacji podatkowej, gdyż Fundusz został powołany ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej /t.j. Dz.U. 1996 nr 11 poz. 62/, która ma w stosunku do powyższych aktów prawnych charakter lex specialis. Tak, więc stosownie do przepisu art. 90e ust. 1, ust. 1a i ust. 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej osoba fizyczna lub prawna, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, jest obowiązana wnieść opłatę. Opłata za rok kalendarzowy ustalana jest przez UFG w wysokości trzykrotnej średniej podstawowej rocznej składki ubezpieczeniowej, obowiązującej 30 września roku poprzedzającego rok kontroli, w zakładach ubezpieczeń, których udział w rynku ubezpieczeń obowiązkowych przekracza 5 procent. Należności z tytułu opłaty podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.