Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia WSA Elżbieta Kremer po rozpoznaniu w dniu 20 października 2008r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. G. o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr: [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania p o s t a n a w i a przyznać M. G. prawo pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów oraz ustanowienie adwokata.
M. G. domagając się przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych a nastepnie poprzez przyznanie mu adwokata podniósł, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe i mieszka samotnie. Nie posiada nieruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Nie osiąga żadnych dochodów.
Dodał, że pozostaje bez pracy od września 2003r. Jest zarejestrowany jako bezrobotny w PUP bez prawa do zasiłku. Pierwszej rejestracji dokonał w grudniu 2003r., a ponownej w październiku 2005r. Systematycznie poszukuje pracy. Wydał wszystkie swoje oszczędności. Korzystał z pomocy społecznej na cele mieszkaniowe i z pomocy w postaci zasiłków celowych. Aktualnie utrzymuje się z okazjonalnej pomocy rodziny i przyjaciół z dawnego miejsca pracy.
Skarżący ma 45 lat. Ukończył studia wyższe na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu. Przez wiele lat był sędzią. Obecnie czyni starania o przywrócenie na stanowisko sędziego. Podał, że z powodu katastrofalnej sytuacji socjalnej i braku zdolności kredytowej nie może podjąć własnej działalności gospodarczej, gdyż nie jest w stanie podołać ciężarowi nakładów i opłat wymaganych podczas adaptacji takiej działalności.
Wezwany o złożenie dodatkowych oświadczeń i przedłożenie dokumentów źródłowych wyjaśnił, że aktualna wysokość opłat za bezumowne korzystanie z lokalu wynosi 460,20 zł miesięcznie (na dowód przedstawił kopię zawiadomienia o wysokości opłat). Należności tych skarżący nie reguluje na bieżąco. Obciąża go wobec tego dług w wysokości 8.500 zł (dowód: kopia wezwania do zapłaty). Poprzedni dług z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w wysokości 9.900 zł uregulował w jego imieniu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.
Postanowieniem z dnia 14.03.2008r. sygn. akt III SA/Kr 1000/07 Referendarz Sądowy przyznał skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym i zwolnił go od kosztów sądowych.
M. G. wniósł w terminie sprzeciw od w/w postanowienia, wnosząc o zmianę postanowienia poprzez rozszerzenie zakresu prawa pomocy i ustanowienie adwokata z urzędu.
W uzasadnieniu podał, że sytuacja ekonomiczna w jakiej się znajduje stanowi podstawę również do przyznania mu prawa pomocy w postaci ustanowienia adwokata. Ponadto charakter sprawy tj. kwestia przydziału lokalu socjalnego przez gminę osobom w trudnej sytuacji socjalnej jest sprawą precedensową i wymagającą wiedzy specjalnej, której on nie posiada.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Wniosek o przyznanie prawa pomocy M. G. należy traktować w kontekście złożenia sprzeciwu od postanowienia Referendarza Sądowego z dnia 14.03.2008r. przyznającego prawo pomocy w zakresie częściowym - oraz w kontekście rozszerzenia w sprzeciwie wniosku o ustanowienie adwokata - jako wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Wniosek skarżącego w powyższym zakresie zasługuje w ocenie Sądu na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym jeżeli osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Dowód na okoliczność nieposiadania środków finansowych na pokrycie zarówno kosztów sądowych oraz na ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika we własnym zakresie obciąża stronę starającą się o przyznanie jej prawa pomocy.
W ocenie Sądu M. G. w sposób wystarczający uwidocznił, zarówno poprzez złożenie spójnego i logicznego oświadczenia jak też poprzez dokumenty, że pozostaje w trudnej sytuacji materialnej, nie pozwalającej na pokrycie kosztów sądowych w sprawie wszczętej skargą na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...].
Należy zaznaczyć, że jedyną przesłanką, którą Sąd w postępowaniu sądowoadministracyjnym ma obowiązek badać pod kątem przyznania prawa pomocy jest przesłanka odnosząca się do sytuacji bytowej strony, w tym jej możliwości finansowej, mając na uwadze wynikający z art. 45 Konstytucji obowiązek zagwarantowania stronie prawa do sądu. Pozostaje zatem poza zakresem zainteresowania Sądu charakter danej sprawy z punktu widzenia jej złożoności pod względem prawnym. Wynika to wprost z przepisów art. 246 ppsa.
Wracając do sytuacji materialnej skarżącego, zwraca uwagę okoliczność, że nie tylko pozostaje on osobą bezrobotną, bez stałego źródła dochodu ale również to, że posiada wielotysięczne zadłużenie z tytułu nieregulowania opłat za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego. Stąd nasuwa się wniosek, że skoro nie jest w stanie regulować podstawowych w życiu należności, tym bardziej nie będzie w stanie zapłacić kosztów postępowania sądowego.
Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 ppsa przyznał M. G. prawo pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.