Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2015r na posiedzeniu niejawnym wniosku B. W. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi Gminy Miasta Z na zarządzenie Starosty z dnia 23 maja 2014r. Nr [...] w przedmiocie unieważnienia obowiązujących projektów organizacji ruchu na ul. Z w Z p o s t a n a w i a oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
W dniu 29 grudnia 2014r. B. W. złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi Gminy Miasta Z na zarządzenie Starosty z dnia 23 maja 2014r. w kwestii postanowienia WSA w Krakowie z dnia13 listopada 2014r. o odmowie dopuszczenia go jako uczestnika tegoż postępowania.
Strona domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w formie wpisu należnego od zażalenia. W uzasadnieniu swego wniosku podaje, iż jest emerytem i spłaca kredyt hipoteczny na dom.
Zdaniem orzekającego, wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż strona prowadzi gospodarstwo domowe z małżonką i synem. Rodzina utrzymuje się z emerytury strony w kwocie 1250 zł oraz dochodu małżonki z tytułu działalności gospodarczej w wysokości 3000 zł. Łącznie zatem dochody rodziny wynoszą 4250 zł.
Z oświadczenia wnioskodawcy, znajdującego się w aktach sprawy wynika, iż posiada on dom o pow. 200 m2 w Z, mieszkanie o pow. 78 m2, nieruchomości rolne o pow. 2,5 ha. Wnioskodawca nie wykazuje faktu posiadania cennych ruchomości czy też oszczędności.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.