Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku K. K. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi K. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 23 kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego specjalnego postanawia: I. umorzyć postępowanie w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, II. ustanowić dla skarżącego adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka.
Skarżący w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagał się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata.
Oświadczył, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną uwidocznił brak osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Określając swój majątek podał, że nie posiada żadnych nieruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych.
Swoje miesięczne dochody oszacował na 502,25 zł.
Uzasadniając swoje starania zaakcentował, że jest osobą niepełnosprawną i bezrobotną. Utrzymuje się z zasiłku stałego z MOPS w kwocie 180,45 zł oraz alimentów od córki w kwocie 321,80 r. Otrzymuje zasiłki celowe na prąd i gaz
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. a) ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, obowiązek uiszczenia kosztów sądowych nie ciąży na stronie skarżącej działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. W postępowaniu sądowoadministracyjnym przedmiot skargi opatrzono symbolem "6320" opisywanym przez załącznik nr 1 do zarządzenia Prezesa NSA z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie ustalenia zasad biurowości w sądach administracyjnych jako sprawa z zakresu pomocy społecznej. W konsekwencji uznania, że skarżący korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych - co oznacza całkowite zwolnienie strony z obowiązku wnoszenia zarówno opłat sądowych jak i ponoszenia wydatków - jego wniosek o zwolnienie od koszów sądowych należało uznać za bezprzedmiotowy a w związku z tym postanowiono jak w punkcie pierwszym sentencji działając na zasadzie art. 161 §1 pkt. 3 ppsa w związku z art. 258 §1 i §2 pkt. 7 ppsa.
Bezprzedmiotowość wniosku o zwolnienie od kosztów pozostaje jednak bez wpływu na drugie z żądań skarżącego a mianowicie ustanowienia adwokata. Zgodnie bowiem z aktualnymi poglądami doktryny sąd nie jest związany żądaniem strony zawartym we wniosku o przyznanie pomocy byleby tylko nie wyszedł ponad żądanie strony (por. komentarz J.P Tarno do art. 246 w : Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004). Logiczną konsekwencją przedstawionego stanu rzecz jest więc, że w sytuacji gdy strona domaga się przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, sąd może przyznać jej to prawo w zakresie częściowym obejmującym tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika (art. 245 §3 in fine ppsa). Oczywiście pod warunkiem, uprzedniego złożenia oświadczenia, którym strona wykaże, że nie jest wstanie ponieść opłat za jego czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 §1 pkt. 2 ppsa). Oświadczenie to zgodnie z wolą ustawodawcy ma być "dokładne". Owa "dokładność" stopniowana jest z kolei przeświadczeniem czy to sądu czy to referendarza, że strona okoliczności te wykazała to znaczy przedstawiła je w sposób przekonywujący. Zgodnie natomiast z art. 255 ppsa jeżeli oświadczenie strony okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych względnie wzbudzi wątpliwości można zażądać od strony dodatkowych oświadczeń oraz przedłożenia dokumentów źródłowych. Zestawienie tych przepisów pozwala dojrzeć przyjętą przez ustawodawcę konstrukcję prawną, która opiera się na założeniu, że jeżeli oświadczenie strony pozwala na zorientowanie się w sytuacji strony i nie wzbudza jakichś istotnych wątpliwości to tym samym nie ma obowiązku wzywania strony o składanie dodatkowych oświadczeń i przedkładanie dokumentów źródłowych. Konkludując należy stwierdzić, że jeżeli na podstawie przyjętego oświadczenia sąd dojdzie do przekonania, że ma do czynienia z osobą "biedną" w potocznym tego słowa znaczeniu lub jeśli stwierdzi, że wymagane koszty postępowania pozostają w takiej dysproporcji z deklarowanym przez nią stanem majątkowym, że strony nie będzie stać na ich poniesienie to może wydać rozstrzygniecie bez konieczności prowadzenia dalszych czynności.