Dnia 18 czerwca 2015 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2015 roku na posiedzeniu niejawnym wniosku J.P. i K.P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi J.P. i K.P. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie uchylenia postanowienia o zwrocie skarżącym wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego wobec B.S. postanawia: 1. przyznać J.P. i K.P. prawo pomocy przez ustanowienie adwokata; 2. oddalić wniosek w pozostałej części. U.K. 2 4
J.P. i K.P. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] w przedmiocie uchylenia postanowienia o zwrocie skarżącym wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego wobec B.S..
W dniu 7 stycznia 2015 r. skarżący uiścili wpis od skargi w wysokości 100 zł. Następnie skarżący wnieśli o przyznanie prawa pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
Ze złożonego oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym wynika, że skarżący prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Na dochody gospodarstwa domowego składają się: emerytura skarżącej w wysokości 1.830 zł, emerytura skarżącego - 2.250 zł, ponadto uzyskują dochód z tytułu dzierżawy nieruchomości (1.000 m2) w kwocie 300 zł miesięcznie. Wnioskodawcy są właścicielami domu o powierzchni 120 m2, jak wyjaśnili wybudowanego w 1920 r. i wymagającego remontu. Skarżący oszacowali, że wydatki wynoszą około 4.600 zł, w tym: wyżywienie 1.500 zł, energia 450 zł, leki - 220 zł, ogrzewanie - 280 zł, podatki, telefon, woda - 550 zł, spłata pożyczek - 1.600 zł.
Postanowieniem z dnia 2 marca 2015 r. referendarz sądowy przyznał skarżącym prawo pomocy przez ustanowienie adwokata i oddalił wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Skarżący wnieśli sprzeciw, w którym nie zgodzili się z treścią postanowienia. W dniu 10 marca 2015 r. do Sekretariatu Prezesa WSA w Łodzi wpłynął wniosek skarżących o wyłączenie sędziów Wydziału III oraz wniosek o przyznanie prawa pomocy złożony na urzędowym formularzu PPF.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 t.j. ze zm.), prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Jednocześnie ustawodawca w art. 246 § 1 p.p.s.a. uzależnił przyznanie prawa pomocy od wykazania przez stronę, że nie ma ona środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania (przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym) lub że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym).
Prawo pomocy jest instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony postępowania. Z tego względu przesłanki zastosowania tej instytucji winny być interpretowane w sposób ścisły. Udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Zatem strona występująca na drogę postępowania sądowego winna mieć świadomość obowiązku ponoszenia kosztów tego postępowania, a wnosząc o zwolnienie z tego obowiązku musi uprawdopodobnić, w sposób bardzo rzetelny, okoliczności przemawiające za uwzględnieniem wniosku.