Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi G. S. na decyzję Wojewody z dnia [...] listopada 2010 r., znak: sygn. [...], w przedmiocie zobowiązania cudzoziemca do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w zakresie wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji postanawia wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Komendanta Oddziału Straży Granicznej w C., Nr [...], z dnia [...] października 2010 r.
Pismem z dnia [...] stycznia 2011 r. G. S. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na decyzję Wojewody z dnia [...] listopada 2010 r., znak: sygn. [...], w przedmiocie zobowiązania cudzoziemca do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W skardze zawarto wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, z uwagi na niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Uzasadniając wniosek skarżąca wskazała, że przymusowe opuszczenie terytorium Polski uniemożliwi jej skorzystanie w pełnym zakresie z prawa do sądu. Udzielenie ochrony tymczasowej w postaci wstrzymania wykonania decyzji nakazującej cudzoziemcowi opuszczenie terytorium RP do czasu zakończenia postępowania sądowoadministracyjnego jest związane ze standardami rzetelnej procedury i realizacji prawa do sądu. Przymusowe opuszczenie terytorium kraju przed rozpoznaniem sprawy przez sąd administracyjny z reguły łączy się z niebezpieczeństwem powstania szkody lub trudnych do odwrócenia skutków, z tego powodu, że w razie uwzględnienia skargi może okazać się, że nie były spełnione warunki do wydania decyzji zobowiązującej do opuszczenia RP, a wobec tego może powstać kwestia powrotu do Polski, wiążąca się z obowiązkiem uzyskania wizy, wydawanej przez konsula. Odmowa wydania wizy przez konsula nie podlega kontroli sądu. Zatem wykonanie decyzji zobowiązującej do opuszczenia terytorium RP przed rozpoznaniem sprawy przez sąd może prowadzić do tego, że w razie ewentualnego uwzględnienia skargi, udzielona ochrona sądowa mogłaby okazać się iluzoryczna. Za odmową wstrzymania wykonania takiej decyzji muszą przemawiać wyjątkowe okoliczności.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 61 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej p.p.s.a.), wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Po przekazaniu sądowi skargi, Sąd na wniosek skarżącego może wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków (art. 61 § 3 p.p.s.a.).
Orzekając w kwestii wstrzymania wykonania decyzji Sąd dokonuje oceny przytoczonych we wniosku okoliczności, ale nadto winien uwzględniać indywidualny charakter każdej sprawy i możliwość wystąpienia dla skarżącego niebezpieczeństw.
W badanej sprawie szczególnego znaczenia nabiera przedmiot postępowania przed sądem - decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium RP, wydana na podstawie art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694 ze zm.). Wykonanie tej decyzji przed wydaniem rozstrzygnięcia przez wojewódzki sąd administracyjny, skutkuje sytuacją, w której cudzoziemiec, będąc stroną postępowania sądowego, zostaje pozbawiony możliwości osobistego uczestnictwa w postępowaniu przed tym sądem, co stanowi jedno z podstawowych uprawnień procesowych strony. W postanowieniu z dnia 28 października 2010 r. sygn. akt II OSK 1915/10, Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, że udzielenie ochrony tymczasowej w postaci wstrzymania wykonania decyzji administracyjnej do czasu zakończenia postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie decyzji, która skutkuje opuszczeniem terytorium RP przez cudzoziemca, stanowi o zachowaniu standardów rzetelnej procedury i urzeczywistnieniu prawa strony do sądu.