Dnia 10 marca 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Kosewska po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2011 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi x na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia powstania długu celnego postanawia: wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji
Pismem z dnia 29 listopada 2010 r. x złożył wraz ze skargą na decyzję Dyrektora Izby Celnej [...] w przedmiocie stwierdzenia powstania długu celnego wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Uzasadniając wniosek strona skarżąca wskazała, że natychmiastowe wykonanie decyzji pozbawi skarżącego środków koniecznych do utrzymania, a także spowoduje brak środków na leczenie i zakupu leków niezbędnych dla ratowania życia, bowiem skarżący jest chory na nowotwór.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że podstawą prawną rozpoznania wskazanego wniosku jest przepis art. 61 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), stanowiący że wniesienie skargi do Sądu nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu lub czynności. Zaskarżona decyzja jest zatem wykonalna i mimo zaskarżenia do sądu może stać się przedmiotem postępowania egzekucyjnego. Wyjątek od tej zasady statuuje art. 61 § 3 tej ustawy, w myśl którego w przypadku, gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, Sąd może na wniosek skarżącego wstrzymać wykonanie tego aktu lub czynności w całości lub w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania.
Regulacja prawna wskazanego przepisu prowadzi do wniosku, iż wniesienie skargi nie pociąga za sobą skutku suspensywności i wstrzymanie wykonania przez Sąd zaskarżonego aktu zależy od oceny Sądu, czy istnieją przesłanki uzasadniające takie rozstrzygnięcie.
Zauważyć ponadto należy, że adresatem wskazanej normy prawnej jest Sąd, który rozważa kwestię wstrzymania lub odmowy wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji po złożeniu wniosku przez stronę. Rozstrzygając więc w oparciu o art. 61 § 3 p.p.s.a. Sąd jest związany zamkniętym katalogiem przesłanek pozytywnych. Ustawa wymienia w tym przepisie dwie przesłanki: niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody oraz niebezpieczeństwo spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Zgodnie z poglądami doktryny i orzecznictwa przy rozpoznawaniu przesłanki niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody należy w szczególności przyjąć, że chodzi o taką szkodę (majątkową, a także niemajątkową), która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego świadczenia lub jego wyegzekwowania, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego. Okolicznościami uznawanymi w orzecznictwie za wysoce szkodliwe i zarazem trudne do odwrócenia w ujęciu art. 61 § 3 p.p.s.a. są m.in.: poniesienie straty na życiu lub zdrowiu oraz pozbawienie wnioskodawcy jedynego źródła utrzymania (por. post. NSA z dnia 20 grudnia 2004 r., sygn. akt GZ 138/04, Lex nr 281811; post. NSA z dnia 18 czerwca 2004 r., sygn. akt FZ 136/04, niepubl.).
Warunkiem wydania przez Sąd postanowienia o wstrzymaniu aktu lub czynności jest wykazanie przez stronę we wniosku okoliczności uzasadniających możliwość wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Nie wystarczy więc samo powtórzenie treści przepisu. Uzasadnienie wniosku winno odnosić się do konkretnych zdarzeń (okoliczności) świadczących o tym, że w stosunku do wnioskodawcy wstrzymywanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności jest uzasadnione (Komentarz do art. 61 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Zakamycze, 2005 r.). Jednakowoż w orzecznictwie podkreśla się, że zasada powyższa obowiązuje jedynie w zakresie wszczęcia postępowania sądowego w sprawie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu, natomiast sąd ma obowiązek uwzględnić z urzędu, a więc bez wniosku strony, okoliczności decydujące o wstrzymaniu bądź odmowie wstrzymania wykonania aktu lub czynności zaskarżonych do sądu (por. postanowienie NSA z dnia 25 listopada 2008 r. o sygn. II FSK 1072/07; niepubl.).
Wprawdzie świadczenie pieniężne, wokół spełnienia którego toczy się spór w niniejszej sprawie jest z natury rzeczy świadczeniem odwracalnym, jednakże rozważając skutki zapłaty należności, należało mieć na uwadze jej wysokość, która w rozpoznawanej sprawie jest znaczna, wynosi bowiem ok. [...] zł. Potencjalna egzekucja tej należności mogłaby doprowadzić do następstw trudnych do odwrócenia, gdyż nie sposób nie zauważyć, że natychmiastowe wykonanie decyzji może pozbawić skarżącego środków koniecznych do utrzymania, a także spowodować brak środków na leczenie i zakupu leków niezbędnych w leczeniu nowotworów.
Reasumując Sąd uznaje, iż realizacja zaskarżonej decyzji w kontekście stwierdzonych okoliczności faktycznych mogłaby spowodować poważne konsekwencje finansowe w majątku strony, a tym samym mogła być uznana za okoliczność powodującą powstanie niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
Z powyższych względów, na podstawie art. 61 § 3 i 5 p.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji.