Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Adam Osik po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. L. o przyznanie prawa pomocy w sprawie z jego skargi w przedmiocie bezczynności Samorządowego Kolegium Odwoławczego w sprawie zasiłku okresowego postanawia: 1. umorzyć postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, 2. przyznać wnioskodawcy prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie radcy prawnego.
Wnioskiem z dnia 14 marca 2018 r. złożonym na formularzu urzędowym PPF, skarżący M. L. zwrócił się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
Na podstawie złożonego oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wnioskodawczyni, załączonego zaświadczenia ZUS z dnia 12 marca 2018 r., kopii pisma z Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 23 lutego 2018 r. a nadto w oparciu o akta administracyjne sprawy ustalono, że skarżący prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z matką. Skarżący ani jego matka nie posiadają żadnego majątku - zajmują mieszkanie komunalne o powierzchni 31 m2. Matka skarżącego otrzymuje rentę z tytułu niezdolności do pracy, która - po uwzględnieniu dokonywanych potrąceń egzekucyjnych, wynosi 562,50 zł netto miesięcznie, natomiast jej syn jest osobą bezrobotną, wykonującą prace społecznie użyteczne na podstawie skierowania Powiatowego Urzędu Pracy (co potwierdza kserokopia pisma PUP z dnia 23 lutego 2018 r.). Na opłaty za energię elektryczną, zakup gazu oraz środków czystości i higieny skarżący oraz jego matka przeznaczają średnio kwotę około 350 zł miesięcznie. Skarżący i jego matka korzystają z pomocy w formie dodatku mieszkaniowego, który został im przyznany w kwocie 160 zł i w całości przekazywany jest na rachunek zarządcy nieruchomości tytułem opłaty czynszowej.
W tym stanie uznano, co następuje.
Zgodnie z art. 239 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) - dalej p.p.s.a. nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Powyższe oznacza, że wnioskodawca jest w niniejszej sprawie ustawowo zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych, a zatem nie ma obowiązku ich uiszczania. W konsekwencji spełnione zostały przesłanki umorzenia postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, o czym referendarz sądowy, działając na podstawie art. 249a w związku z art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji postanowienia.
Odnośnie żądania ustanowienia zawodowego pełnomocnika z urzędu uznano natomiast, że instytucja prawa pomocy uregulowana w art. 243 - 262 p.p.s.a. stanowiąc jedną z gwarancji realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu umożliwia dostęp do sądu osobom, które obiektywnie nie mają wystarczających środków finansowych na poniesienie kosztów prowadzonego postępowania sądowoadministracyjnego.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 245 § 3 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym (obejmującym ustanowienie pełnomocnika z urzędu) następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Z treści ww. przepisu wynika, że to na podmiocie wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji materialnej i dochodowej uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Rozstrzygnięcie złożonego wniosku uzależnione jest zatem wyłącznie od tego, co zostanie przez stronę udowodnione.
Uznając oświadczenia wnioskodawcy za wiarygodne oraz biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku okoliczności faktyczne, w tym uzyskiwanie niewysokiego dochodu w gospodarstwie domowym wnioskodawcy, a nadto fakt braku oszczędności i majątku, uznano, że wnioskodawca, nie mając obecnie realnych możliwości poniesienia kosztów ustanowienia zawodowego pełnomocnika z wyboru spełnia ustawowe przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym. Odnosząc wysokość zadeklarowanych przez wnioskodawcę wydatków związanych z kosztami utrzymania przyjąć należało, że wykazał on dostatecznie, że spełnia przesłankę przyznania jemu prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie radcy prawnego.
W związku z dokonaną oceną sytuacji majątkowej i możliwości płatniczych skarżącej, referendarz sądowy działając na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a. orzekł jak w punkcie drugim sentencji.