Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział III w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Ewa Alberciak po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi K. K. na przewlekłość Prezydenta Miasta Ł. w sprawie wniosku o ustalenie prawa do dodatku mieszkaniowego postanawia: odrzucić skargę.
K. K. złożył drogą elektroniczną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na przewlekłość Prezydenta Miasta Ł. w sprawie wniosku o ustalenie prawa do dodatku mieszkaniowego. W skardze skarżący podniósł, że wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego złożył w dniu 31 stycznia 2014 r. i do dnia wniesienia skargi nie otrzymał rozstrzygnięcia w sprawie.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału III z dnia 26 lutego 2015 r. skarżący został wezwany do usunięcia braku formalnego skargi w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi poprzez jej podpisanie bądź nadesłanie podpisanego własnoręcznie egzemplarza skargi oraz wykazania, że wyczerpał środek zaskarżenia na przewlekłość postępowania przez złożenie zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie do organu administracji wyższego stopnia (art. 37 § 1 K.p.a.). Stosowne wezwanie doręczono skarżącemu w dniu 7 marca 2015 r.
Skarżący nie podpisał skargi, nie złożył podpisanego egzemplarza skargi. Skarżący nie wykazał też, iż złożył zażalenie na przewlekłe prowadzenie postępowania do organu wyższego stopnia przed wniesieniem skargi do sądu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W myśl art. art. 57 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym. Podstawowe wymogi, jakim powinny odpowiadać pisma w postępowaniu sądowym określa art. 46 i art. 47 p.p.s.a. Przepisy określające warunki formalne pism procesowych są jednymi z podstawowych uregulowań w postępowaniu sądowoadministracyjnym, a ich niedochowanie w stosunku do skargi wiąże się z jej odrzuceniem i zamknięciem stronie drogi sądowej, o czym stanowi art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a., zgodnie z którym skarga, której braków formalnych nie uzupełniono w terminie, podlega odrzuceniu.
Stosownie do art. 46 § 1 pkt 4 p.p.s.a. każde pismo strony powinno zawierać podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. W rozpatrywanej sprawie skarżący wniósł skargę drogą elektroniczną. Skarga ta została opatrzona podpisem elektronicznym. W uchwale z dnia 12 maja 2014 r., I OPS 10/13, ONSAiWSA z 2014 r., nr 5, poz. 70, Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów wyjaśnił jednakże, że w aktualnym stanie prawnym w postępowaniu sądowoadministracyjnym - z uwagi na treść art. 46 p.p.s.a. - nie jest dopuszczalne wniesienie do sądu pisma opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r., poz. 262), w tym także za pośrednictwem organu administracji publicznej, za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W uzasadnieniu tej uchwały Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że pismo procesowe sporządzone w formie elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym spełnia warunek formalny pisma procesowego, o którym mowa w art. 46 § 1 pkt 4 p.p.s.a. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się jednolicie, że pismo takie - po jego wydrukowaniu - jest dotknięte brakiem formalnym, który może być uzupełniony przez autora pisma poprzez złożenie podpisu własnoręcznego na jego wydruku (np. postanowienia NSA: z dnia 18 grudnia 2013 r., I OZ 1188-1191/13; z dnia 22 października 2013 r., II OZ 890/13; z dnia 17 października 2013 r., I OSK 2391/13; z dnia 1 sierpnia 2013 r., II OZ 327/13; z dnia 22 sierpnia 2012 r., II OPP 11/12; z dnia 3 sierpnia 2012 r., II OZ 657/12; z dnia 25 lipca 2012 r., I OSK 1640/12; z dnia 19 czerwca 2012 r., I OSK 1366/12; z dnia 13 kwietnia 2012 r., I OZ 228-229/12; z dnia 21 grudnia 2011 r., II FZ 447/11; z dnia 17 marca 2011 r., I OSK 380/11; z dnia 10 września 2008 r., I OZ 673/08; z dnia 4 lipca 2008 r., I OPP 25/08). Podobne stanowisko - na gruncie przepisów kodeksu postępowania cywilnego - wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 23 maja 2012 r., III CZP 9/12, OSNC 2012, nr 11, poz. 128, stwierdzając, że wydruk niedopuszczalnego środka odwoławczego wniesionego drogą elektroniczną może być potraktowany jako środek odwoławczy niewniesiony tą drogą, jeżeli usunięty zostanie brak podpisu (art. 130 § 1 w zw. z art. 126 § 1 pkt 4 k.p.c.) oraz w postanowieniu z dnia 19 czerwca 2013 r., I CZ 59/13, Lex nr 1360186. Podpis elektroniczny, w tym bezpieczny podpis elektroniczny, jest zawsze integralną częścią dokumentu elektronicznego. Możliwość skutecznego posługiwania się takim podpisem w pismach procesowych sporządzonych w formie elektronicznej (stanowiących zbiór danych w postaci elektronicznej) jest więc uzależniona od prawnej możliwości składania do sądu pism w tej formie, co musi być wyraźnie uregulowane w przepisach ustawy procesowej. Obecnie - z uwagi na treść art. 46 p.p.s.a. i brak w ustawie p.p.s.a. przepisów szczególnych dopuszczających wniesienie pisma procesowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym - nie jest dopuszczalne wniesienie takiego pisma do sądu administracyjnego aż do dnia wejścia w życie art. 4 ustawy z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 183). Zmiany w postępowaniu sądowoadministracyjnym wprowadzone ustawą wskazaną w powołanej uchwale, m.in. art. 46 § 2a p.p.s.a., który to przepis stanowi: "gdy pismo strony jest wnoszone w formie dokumentu elektronicznego, powinno ponadto zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP lub przez zastosowanie innych mechanizmów, o których mowa w art. 20a ust. 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, jeżeli takie mechanizmy zostały wprowadzone przez sąd administracyjny" (art. 4 pkt 5 ustawy), wejdą w życie po upływie 36 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, a więc dopiero od dnia 11 lutego 2017 r. Powołana uchwała ma tzw. ogólną moc wiążącą, wynikającą z art. 269 § 1 p.p.s.a. Stosownie do tego przepisu jeżeli jakikolwiek skład sądu administracyjnego rozpoznający sprawę nie podziela stanowiska zajętego w uchwale składu siedmiu sędziów, całej Izby albo w uchwale pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego, przedstawia powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia odpowiedniemu składowi. Przepis art. 187 § 1 i 2 stosuje się odpowiednio. Ogólna moc wiążąca uchwały powoduje, że wiąże ona sądy administracyjne we wszystkich sprawach, w których miałby być stosowany interpretowany przepis (por. A. Skoczylas, Działalność uchwałodawcza Naczelnego Sądu Administracyjnego, C. H. Beck, Warszawa 2004, s. 221 i nast.).